De Caribische natuur in al haar verscheidenheid

Van nevelwoud en zoutkoepels tot koraalzuilen. De drie eilanden Saba, St. Eustatius en Bonaire hebben niet alleen elk een eigen bevolking, cultuur, taal en bestuur. De onderlinge verschillen op gebied van natuur zijn net zo groot als tussen het waddengebied en het Limburgse heuvelland.

Zo groot als de culturele en bestuurlijke verschillen zijn tussen de drie eilanden, zo groot is ook de verscheidenheid aan natuurlijke rijkdommen (zie kaders). Maar er is goede samenwerking op gebied van natuurbeheer, zegt Kalli De Meyer, directeur van de Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA). DCNA is de koepel van natuurparken van de voormalige Antillen en Aruba en ondersteunt het beheer van de parken, promoot duurzaam beleid en geeft educatie en voorlichting.

Duurzaam natuurbeheer

Een wettelijk kader en bestuurlijke regelgeving zijn onontbeerlijk voor duurzaam natuurbeheer en exploitatie. Daarom zijn we blij dat de Eilandverordening Natuurbeheer sinds 1 september 2010 van kracht is en dat het Ruimtelijk Ontwikkelingsplan binnenkort door het bestuur op Bonaire wordt aangenomen, zegt Elsmarie Beukenboom, directeur van Stichting Nationale Parken Bonaire, STINAPA. In onze grotten leven vleermuizen. De vleermuizen zijn beschermd, de grotten niet. Als het Ontwikkelingsplan wordt aangenomen hoop ik dat beide de status beschermd krijgen. De vleermuis is van groot belang voor het eiland omdat het beestje als enige voor de verspreiding van cactussen zorgt die een onmisbare schakel vormen in de voedselketen. Ik zeg niet dat toeristen niet meer de grotten in mogen, maar ik wil weten wat de effecten zijn. Op basis van wetenschappelijke informatie kan beleid worden gemaakt. Dit geldt voor het beheer van de parken, zowel boven als onder water, op
alle drie de eilanden.

Klimaatverandering

Ook heeft de natuur op de eilanden te maken met de effecten van klimaat-verandering. Voornamelijk Bonaire en Statia hebben laag gelegen delen, die de verwachte zeespiegelstijging moeilijk aankunnen. Sinds 2002 is het op de eilanden warmer en droger geworden, wat bijvoorbeeld de groei van bergvegetatie op Saba en Statia beïnvloedt.

Alterra, onderdeel van de Wageningen Universiteit en Researchcenter, voert in opdracht van het ministerie van LNVonderzoek uit naar de effecten van klimaatverandering op de eilanden. In een voorpublicatie geeft het instituut aan dat de eilanden zich kunnen aanpassen op het gebied van landgebruik, zonering en natuurbeheer. Aan de oorzaken van klimaatverandering kunnen wij niks doen. Wel kunnen we onze eilanden robuust maken, zegt Kalli de Meyer. Het is dan ook van belang om de ontwikkelingen op de eilanden in samenhang te bezien. Met gebruikmaking van lokale kennis en mogelijkheden, kunnen de nieuwe Nederlandse gemeenten duurzaam groeien.