Caribisch Nederland in vogelvlucht

Caribisch Nederland, een begrip dat tot de verbeelding spreekt. Sinds 10 oktober 2010 zijn de BES-eilanden, Bonaire, St. Eustatius en Saba, bijzondere gemeenten van Nederland. Waar liggen deze gemeenten en hoe zien ze eruit?

Door Baud Schoenmaeckers en Daniëlle van Gils

Bonaire - Diverse Paradise

De Caribische natuur in al haar verscheidenheid

Van nevelwoud en zoutkoepels tot koraalzuilen. De drie eilanden Saba, St. Eustatius en Bonaire hebben niet alleen elk een eigen bevolking, cultuur, taal en bestuur. De onderlinge verschillen op gebied van natuur zijn net zo groot als tussen het waddengebied en het Limburgse heuvelland. Lees meer »

Oppervlakte: 38 km lang, 4 tot 11 km breed
Hoofdstad: Kralendijk
Inwoners: 12. 900 inwoners
Afstand tot Nederland: 7.800 km

  

Natuur: Bonaire heeft niet alleen jungle en onderzeese natuur, maar ook cactusbossen. Op beschermde stranden leggen zeeschildpadden eieren. 6 gebieden zijn door Bird Life International aangemerkt als Important Bird Area's.
Nationaal parken: Washington Slagbaai Nationaal Park, Bonaire National Marine Park, Klein Bonaire
Biodiversiteit: Bonaire heeft met zijn mangrovebossen en zoutkoepels weer heel andere kenmerken. Het eiland heeft droge gebieden waar vele cactussoorten zich thuis voelen. Vleermuizen die in grotten huizen zorgen voor de verspreiding ervan. De roze flamingo is een belangrijk symbool van het eiland, maar ook parkieten en papegaaien zijn er in groten getale te vinden. Duikers vergapen zich op Bonaire aan de gekleurde koraalriffen en sommige stranden zijn nestplaatsen voor zeeschilpadden.
Beschermde soorten: in totaal op de BES-eilanden: 40 van de rode lijst van IUCN en meer dan 200 van de CITES-lijst

Op de kaart gezet door: Alonsa de Ojeda en Amerigo Vespucci (Spanje), 1499
Geschiedenis: Caiquetio indianen bereikten rond 1000 n. Chr. het eiland, en werden de eerste bewoners. In het begin van de 15e eeuw namen de Spanjaarden het eiland in bezit. De Nederlanders veroverden Bonaire in 1636. Eind 17e eeuw werden Afrikaanse slaven naar het eiland gebracht om te werken. In 1816 werd Bonaire onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden.
Referendum 2004: 60 procent was voor aansluiting bij Nederland

  

St Eustatius - Statia - The Caribbean's hidden treasure

Ruwe diamant

St. Eustatius heet liefkozend Statia en is zoals de folder zegt 'The Caribbeans hidden treasure'. Met een natuur van ongekende diversiteit heeft Nederland er een ruwe diamant bij die uitnodigt te worden geslepen tot een waardevolle glinstersteen. Lees meer »

Oppervlakte: 32 vierkante kilometer
Hoofdstad: Oranjestad
Inwoners: 3400
Afstand tot Nederland: 6.963 km

  

Natuur: Stranden waar zeeschilpadden eieren leggen, mariene parken met klompkoraal. Op het eiland loopt steppe over in tropisch bos met bijzondere ecosystemen en zeldzame plantsoorten als de Statia Morning Glory (meest zeldzame in het Nederlands Koninkrijk).
Nationaal park: The Quill, het gebied van en rondom de slapende vulkaan in het zuidoosten van het eiland
Overige beschermde gebieden: Turtle Bay, een strook strand met dit jaar 51 schildpadnesten, waar auto's niet mogen komen en afgravingen verboden zijn
Biodiversiteit: St. Eustatius is zowel boven als onder water rijk aan verscheidenheid. Waar de onderzeese gebieden van Saba worden gekenmerkt door zuilenkoraal, heeft Statia klompkoraal. De zeeschildpad voedt er zich in de velden zeegras. Op de bodem van de vulkaankrater komen bedreigde dier- en plantsoorten voor zoals de Red Bellied Racer slang en de Lesser Antillean leguaan. Ook de al verdwenen geachte plant Statia Morning Glory is nog te vinden op het eiland.
Beschermde soorten: in totaal op de BES-eilanden: 40 van de rode
lijst van IUCN en meer dan 200 van de CITES-lijst

Op de kaart gezet door: Christopher Columbus in 1493
Geschiedenis: Nederlanders namen St. Eustatius (Statia) in 1636 in bezit. Gedurende de 17e en 18e eeuw was het een groot handelscentrum met 20.000 bewoners. Het eiland werd ook wel the Golden Rock genoemd. Het eiland erkende als eerste buitenlandse natie de VS op 16 november 1776. Eind 18e eeuw zette een economische neergang in. In 1816 werd St. Eustatius onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden.
Referendum 2005: 75 procent van de Statianen koos voor behoud Nederlandse Antillen.

  

Saba - The Unspoiled Queen

Koningin

Bovenwinds gelegen, vulkanisch. Weelderig, mysterieus en rein. Een smaragd van 13 vierkante kilometer, een groene stip in een aquamarijne zee. The Unspoiled Queen is nog onaangeroerd door de 21ste eeuw. Niet bewoond, wel bevolkt. Tijd voor regulering dus. Lees meer »

Oppervlakte: 13 vierkante kilometer
Hoofdstad: The Bottom
Inwoners: ongeveer 1500
Afstand tot Nederland: 6.950 km

  

Natuur: Slapende vulkaan, onder meer bedekt met nevelwoud. Onderzees bevinden zich grote aantallen zuilkoralen. De Sababank is een belangrijk onderzees ecosysteem, onder meer kraamkamer voor walvissen. Mount Scenery is met 872m de hoogste bergtop van Nederland.
Nationaal park: Saba Marine Park
Overig beschermde gebieden: 1/3 van de Saba Bank behoort tot de territoriale wateren, 2/3 is onderdeel van de EEZ (exclusieve economische zone)
Biodiversiteit: De natuur op Saba is misschien wel de best bewaarde op aarde. Het eiland heeft geen stranden, maar de onderwaterwereld is adembenemend. Het water is kristalhelder. Dit zorgt voor een prachtig zicht op koraalsoorten, de bontgekleurde sponzen en de toverachtige pinnacles die als dunne naalden recht overeind staan. De pijlstaartrog, waterschildpad en verpleegsterhaai hebben hier hun habitat. Bijzonder zijn de warmwaterbronnen, de mysterieuze lavatunnels en de lavarotsen van het Ladder Labyrinth doolhof.
Beschermde soorten: in totaal op de BES-eilanden: 40 van de rode
lijst van IUCN en meer dan 200 van de CITES-lijst

Op de kaart gezet door: Christopher Columbus, 1493
Geschiedenis: Sporen van Arawak en Caribische Indianen. In 1640 arriveerden Nederlanders. Tussen 1632 en 1816 wisselde het eiland 12 keer van eigenaar. In 1816 werd het definitief onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden.
Referendum 2004: 86 procent stemde voor een rechtstreekse band met Nederland.

10-10-2010: Nieuw hoofdstuk voor Bonaire, St. Eustatius en Saba

Nederland heeft drie nieuwe parels van gemeenten. Sinds 10-10-2010 hebben de Caribische eilanden Saba, St. Eustatius en Bonaire een nieuwe status, die ze nauwer aan het verre Holland verbindt. Wat betekent dat voor de eilanden, de bewoners en de band met Nederland? Lees meer »

Foto's links naar rechts, boven naar onder: Hans Leijnse, Dos Winkel, Change Magazine, Hans Leijnse, Change Magazine, Christian Konig, Karen Winona van Dijk