Doorbreek de nine-to-five cultuur

In de persoon van Willem de Jager, adjunct-directeur Duurzame Mobiliteit van de Rabobank, komen tal van initiatieven op het gebied van mobiliteit samen. Voor Change Magazine geeft hij zijn visie op hoe Nederland bereikbaar blijft. 

Nederland blijft bereikbaar door uit te gaan van de mens, is de overtuiging van Willem De Jager, adjunct directeur Duurzame Mobiliteit van de Rabobank en betrokken bij tal van mobiliteitsinitiatieven (zie beneden). De Jager: "Geef het individu de ruimte om andere mobiliteitskeuzes te maken. De overheid probeert al vijftig jaar van bovenaf het fileprobleem op te lossen. Maar deze topdownstrategie  werkt onvoldoende, omdat de maatschappij wezenlijk veranderd is. Rijkswaterstaat becijferde dat investeringen ter waarde van 130 miljard euro in de infrastructuur in 2020 het mobiliteitsprobleem nog niet opgelost zullen hebben."

De Jager illustreert de maatschappelijke verandering aan de hand van het filiaalbezoek aan de Rabobank. In de jaren tachtig bezocht een kwart miljard bezoekers per jaar de lokale filialen van de Rabobank. In 2007 was dat aantal gedaald naar drie miljoen.

"Dat is een aardverschuiving," zegt De Jager. "Contacten via telefoon en internet zijn fors toegenomen. De consument van nu is vooral op zoek naar gemak. En hij wil het gevoel hebben dat hij zelf aan de knoppen zit. Diezelfde consument kruipt ook achter het stuur. Met dat in ons achterhoofd kwamen we vijf jaar geleden in een samenwerking met verschillende partijen uit bij het project SpitsMijden: uitgaan van de autonome keuze van de reiziger en die op basis van vrijwilligheid met positieve prikkels proberen te verleiden tot ander gedrag. "

De Jager: "In plaats van de beoogde zes procent, wisten we 48 procent van de deelnemers uit de spits te halen.Om de spits te kunnen mijden, de mens centraal te stellen en het Nieuwe Werken een kans te geven, moet de nine-to-five cultuur worden doorbroken. Daarbij is de medewerking van de werkgever onontbeerlijk. Die kan het mogelijk maken dat de werknemer iets te kiezen heeft. Weg met oude managementtools als controle en het meten van aanwezigheid."

Het EIM, onderzoeksinstituut voor bedrijf en beleid, onderzocht in augustus 2009 de arbeidsproductiviteit van mensen die volgens Het Nieuwe Werken aan de slag zijn. Die blijkt negen procent hoger te liggen dan van werknemers die niet flexibel werken. Daarnaast blijkt volgens De Jager dat werknemers door Het Nieuwe Werken bewuster omgaan met mobiliteit en minder kilometers maken. "Als je dat ook nog omrekent naar productiviteit, kom je tot een totale stijging van 10 tot 12 procent. Dat is voor bedrijven heel aantrekkelijk."

Volgens De Jager is er al een beweging zichtbaar dat werknemers zelf een andere manier van werken willen, denkt De Jager. Hij noemt het niet verwonderlijk dat er zo'n 450.000 zelfstandigen zonder personeel zijn. De Jager: Maak van de acht miljoen werknemers ondernemers in loondienst. Ook als dat betekent dat ze niet van
negen tot vijf op een kantoor zitten. Meer keuzevrijheid leidt tot minder mobiliteit. Dat is bepalend voor de bereikbaarheid en de concurrentiekracht van Nederland. Generatie Einstein betreedt nu de arbeidsmarkt. Dit is de generatie die is opgegroeid in het ict-tijdperk. Zij hebben geen dure extra rijstroken nodig, maar de vrijheid om zelf slimme keuzes te maken."

Willem de Jager is als adjunct- directeur Duurzame Mobiliteit van de Rabobank nauw betrokken bij het project SpitsMijden. Daarnaast is hij directeur van het Telewerkforum, bestuurslid van de stichting Nederland Bereikbaar, lid van de Taskforce Mobiliteitsmanagement, ambassadeur Randstad Urgent / project Draaischijf Nederland, voorzitter van de Participantenraad Transumo en van het bestuur van de Telecom Management Associatie.