Geen verdrag, wel harde besluiten

De kans dat er na de klimaattop in Kopenhagen een verdrag tussen 192 landen ligt, acht minister Cramer van Milieu klein. Maar ze verwacht dat er wel harde politieke besluiten worden genomen die de aanzet zullen vormen tot verdere afspraken. Gisteren (15 november) ging zij over de verwachtingen van de VN-top in De Rode Hoed in debat  met hoogleraar milieukunde Klaas van Egmond en ondernemer Ruud Koornstra.

Naarmate de VN klimaattop in Kopenhagen dichterbij komt, neemt de scepsis over de resultaten die er behaald zullen worden toe. Meerdere regeringsleiders, waaronder president Obama, verwachten niet dat de top tot een volledig, internationaal en juridisch bindend klimaatverdrag zal leiden. Wel zullen er belangrijke politieke besluiten genomen worden die richting kunnen geven aan verdere onderhandelingen.

En dat zou geen resultaat zijn om schamper over te doen, vindt minister Cramer. "Natuurlijk had ik gehoopt dat we voor de COP 15 al zo ver zouden zijn in de besluitvorming, dat we daar een mooi verdrag zouden kunnen opstellen. Maar de onderhandelaars zijn afhankelijk van politieke besluitvorming. Wat blijkt is dat de opstellers van de verdragsteksten nauwelijks vooruit kunnen omdat er eerst harde uitgangspunten moeten liggen over geld en reducties. Pas dan kunnen we verder met uitwerken en onderhandelen."

Cramer verwacht dat er binnen zes maanden, bij een volgende bijeenkomst in juni 2010,  een concreet pakket zal liggen. De bottleneck is volgens de minister de verdeelsleutel voor de 100 miljard euro die door regeringen en bedrijfsleven zijn toegezegd om maatregelen tegen verdere klimaatverandering te nemen. Bijvoorbeeld de VS willen dat ook landen als Brazilië en China op termijn geld in die pot doen. Cramer is het eens met het standpunt dat alle vervuilers die mee kunnen betalen, ook mee moeten betalen en dat ook zich ontwikkelende landen vanaf 2020 mee moeten gaan doen om hun CO2 uitstoot naar beneden te brengen. 

Hoogleraar Milieukunde Klaas van Egmond vindt dat niet vergeten moet worden dat de in Kopenhagen de eerste keer in de wereldgeschiedenis is waarbij 192 landen proberen het gezamenlijk eens te worden over de aardbol. Hij pleit ervoor het klimaatprobleem niet alleen rationeel te benaderen met nieuwe technologieën, maar juist ook te streven naar een verandering in gedrag. "De afgelopen 35 jaar is de verandering steeds gezocht in technologie. Maar dat is niet de oplossing. We moeten leren niet alleen bevrediging te zoeken in materiële zaken, maar ook weer in kunst, cultuur en andere zaken van de geest."

Ook ondernemer Ruud Koornstra, die zich op de ontwikkeling van de ledlamp heeft gestort,waarschuwt ervoor om vanuit pessimisme naar Kopenhagen af te reizen. "Wat er ook gebeurt in Kopenhagen, het leidt hoe dan ook tot meer bewustwording. Zelfs al wordt het een totale farce, dan nog heeft de top zijn waarde, omdat de publieke verontwaardiging groot zal zijn en de roep om CO2-reductie zal toenemen. Want uiteindelijk moet echte verandering vanuit het volk komen. Er moet iets veranderen tussen de oren van mensen, voordat er echt iets kan gebeuren."

Ondanks de groeiende scepsis blijft minister Cramer optimistisch over de mogelijke uitkomst in Kopenhagen. Dat optimisme is gebaseerd op de maatschappelijke druk die wereldwijd voor alle regeringsleiders voelbaar is. "Ik loop al zo'n 35 jaar mee in milieuland en nog nooit heb ik zo'n grote algemene interesse in het thema meegemaakt. Ook het feit dat de afgelopen twee jaar in landen als China, Brazilië en de Verenigde Staten de houding ten opzichte van het klimaatprobleem substantieel verander is stemt positief. Er worden daar nu vergaande maatregelen genomen en fors geïnvesteerd in  nieuwe technologieën. Het klimaatprobleem is een internationaal vraagstuk dat iedereen aangat en de COP 15 is de eerste poging om daar gezamenlijk iets aan te doen. Daar moet je wel positief over zijn."