Windparken op zee maken klimaatdoelen haalbaar

Alle commotie rond het IPCC rapport ten spijt, staat volgens winddeskundige Jos Beurksens als een paal boven water dat Nederland moet blijven inzetten op het opwekken van duurzame energie. Beurskens is werkzaam voor het Energie research Centre of the Netherlands. Niet alleen klimaatverandering, maar ook de uitgeput rakende voorraad olie gas en kolen noodzaken hiertoe.

Recente berekeningen tonen aan dat met het huidige en verwachte energieverbruik er nog voor 40 jaar olie, 62 jaar aardgas en 200 jaar kolen voorradig is. De nieuwe vondsten die worden gedaan, voldoen niet aan de jaarlijkse vraag naar deze grondstoffen. Beurskens: "Het is duidelijk dat het huidige verbruik niet houdbaar is. Uit ECN-onderzoek blijkt dat de Nederlandse milieudoelen (20 procent duurzaam opgewekte energie en35 procent duurzaam opgewekte elektriciteit in 2020) niet  worden gehaald als niet fors wordt ingezet op windmolenparken op zee." Volgens Beurskens is een ring van windparken rond een kunstmatig eiland op de Noordzee een manier om windenergie efficiënt en rendabel te maken.

 

 

 

 

 

 

 

 

In 2008 was slechts 3,4 procent van de gebruikte energie duurzaam opgewekt. Eenderde daarvan was afkomstig van windenergie. Beurskens: "Windenergie is geen gerommel in de marge. Het is een serieuze industrie waarin in 2009 in de EU 13 miljard is geïnvesteerd. Er wordt in de EU 75.000 megawatt opgewekt, goed voor vijf procent van de totale energievraag. Ik voorzie een grote toekomst voor windparken op zee. Maar het zijn megaprojecten die grote investeringen vergen." Beurskens rekende uit dat acht windparken van 100 bij 100 kilometer zouden kunnen voorzien in de Europese energievraag. Klik hier hier voor gegevens over de mogelijke groei van windenergie.

Maar ook windenergie is niet onomstreden. Op land is de maatschappelijke weerstand groot en ook bij parken op zee zetten milieu-organisaties hun vraagtekens. Wat betekenen grote parken voor vogels, zeeleven en de zeebodem?
Daarnaast kleven er veel praktische bezwaren aan de bouw van windparken op zee. Zo is het onderhoud en beheer nog een belangrijke bottleneck. Een molen die honderd kilometer uit de kust stilvalt vanwege technische problemen is niet zomaar even te herstellen. Beurskens denkt dat de oplossing gezocht moet worden in een soort kunstmatig eiland ver op zee waar de parken omheen gegroepeerd kunnen worden. Vanuit die basis is redelijk makkelijk onderhoud te plegen. Maar ook dat vergt miljardeninvesteringen en doet een groot beslag op materiaal en grondstoffen. Beurskens: "Windmolens zijn een materiaalintensieve industrie. Als we willen voldoen aan de vraag naar duurzame energie moeten er veel windmolens op zee bijkomen. Er is dan net zoveel staal nodig als voor de olieplatforms die nu in zee staan."

Bovendien kan een cluster van windmolenparken lastige problemen opleveren. Het ene park kan het andere uit de wind houden. Er vindt volop onderzoek plaats naar een optimale efficiëntie voor de positionering van parken en windmolens ten opzichte van elkaar, zodat er zoveel mogelijk energie uit de wind gehaald kan worden.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De Nederlandse overheid streeft ernaar de huidige 200 megawatt aan windenergie in 2012 op een niveau van 6000 watt te brengen. Door de daling van de elektriciteitsprijs is windenergie volgens Sander Lensink van de afdeling beleidsstudies van ECN nu nog niet rendabel. Ook de gestegen grondstofprijzen zorgen ervoor dat windenergie nog niet winstgevend is. Uitbreiding van het aantal windmolens op land stuit onherroepelijk op weerstand van omwonenden, of gemeentelijke en provinciale beperkingen. Lensink pleit er dan ook voor dat lagere overheden mede verantwoordelijk worden voor de klimaatdoelen die het rijk stelt.

Daarnaast zouden omwonenden van windmolens, net als in bijvoorbeeld Denemarken een schadeloosstelling kunnen krijgen. Lensink: "Waarom zouden de mensen die hinder ondervinden in de vorm van geluid of horizonvervuiling, bijvoorbeeld niet mee kunnen delen in de opbrengst van een park of molen?"  De horizon blijkt ineens een stuk minder vuil als er een mooie financiële compensatie tegenover staat, zo blijkt uit de Deense praktijk.

Toch is het doel van 6000 megawatt volgens Lensink niet haalbaar door puur in te zetten op windmolens op land. "Als we echt sprongen willen maken, moeten we de blik naar de zee richten. Door het plaatsen van windmolens op zee met een vermogen van 100 megawatt, is er 20 tot 40 megawatt minder nodig van fossiele centrales. Dit vergt forse investeringen in een tijd van bezuinigingen. Maar op termijn zullen de kosten gaan dalen door innovaties en praktijkervaring. In 2020 is wind op zee big business."