Oude panden opkrikken om wateroverlast te voorkomen

Innovatie betekent soms met andere ogen naar een eeuwenoud probleem kijken. Het consortium Waterveiligheid van Kennis voor Klimaat deed dat voor het probleem van de wateroverlast in historisch Dordrecht.

Het water stijgt, dus de dijken moeten hoger. Dat is de gangbare reflex in het denken over waterveiligheid. Maar in oude binnensteden is dat makkelijker gezegd dan gedaan. De historische Voorstraat in Dordrecht ís de belangrijkste waterkering. Onmogelijk om die straat, inclusief de 17e en 18e eeuwse huizen en winkels, te verhogen. De straat is de belangrijkste sta-in-de-weg voor welke adaptatiestrategie dan ook in die historische, bebouwde omgeving. De focus lag vooral op onderzoek naar een systeem van zeer kostbare en geavanceerde stormvloedkeringen elders in het gebied.

Innoveren met oude technieken

Onderzoekers van Kennis voor Klimaat accepteerden de kwalificatie ‘onmogelijk’ niet. Student Joost Polman van de TU Delft benaderde het probleem van de andere kant: als je het water niet weg kunt houden bij de bebouwing, moet je de bebouwing maar uit het water halen. Er zijn zelfs historische technieken beschikbaar om gebouwen decimeters of meters op te ‘krikken’: opvijzelen. Het onderzoek van Polman toont aan dat het waarschijnlijk mogelijk is om alle gebouwen over een lengte van 1,4 kilometer op te vijzelen voor minder dan dertig miljoen euro. Zelfs als de kosten 2 keer zo hoog zouden uitvallen, is het nog altijd goedkoper dan veel van de plannen zoals beweegbare waterkeringen. Grootschalige ingrepen in de omgeving, die jaren kunnen duren, zijn dan niet nodig.

Hoe krik je een gebouw op?

Tafelmethode (1-4) rood is nieuw aangebracht)
1. Uitgangssituatie.
2. Onder het pand komt een vloer van gewapend beton.
3. Door de vloer worden holle, stalen palen geboord, die worden gevuld met beton.
4. Met de vijzels wordt het gebouw aan de palen omhoog getrokken.

Vijzelen vanuit de muur (5-8)
5. Uitgangssituatie.
6. In de muur komen uitsparingen.
7. Door het opspannen van de vijzels scheurt de muur los.
8. Nadat voldoende hoogte is bereikt, worden de muren naast de vijzels dichtgemetseld.