Biodiversiteit wereldwijd in 40 jaar gehalveerd

De hoeveelheid wilde dieren is in de afgelopen veertig jaar met 50% afgenomen. De belangrijkste oorzaken daarvan zijn vernietiging van leefgebied, jacht, stroperij en overbevissing. Dat schrijft het Wereld Natuur Fonds in hun Living Planet Report dat eind september verscheen.

In meren, moerassen en rivieren nam de hoeveelheid vissen, reptielen en amfibieën met 76% af. Toch zijn er ook lichtpuntjes: in beschermde natuurgebieden blijkt de afname van de soortenrijkdom minder sterk. Het Living Planet Report brengt elke twee jaar de gezondheid van de aarde in beeld en geeft weer in welke mate de mens beslag legt op natuurlijke rijkdommen. Het rapport is opgesteld in samenwerking met wetenschappelijke instituten.

Verlies vooral in tropische regio’s

Vooral de tropische regio’s kampen met achteruitgang van de biodiversiteit. In Latijns-Amerika is maar liefst 83% van de biodiversiteit in de afgelopen 40 jaar verdwenen, in Zuidoost-Azië met 67%. Naast het kappen van bos voor hout en landbouw, jacht en visserij, zijn ook de gevolgen voor klimaatverandering zichtbaar. Voor zoetwatersoorten is de afname nog erger: bijna twee keer meer dan diersoorten in coeanen en op het land.

“Wat zich in tientallen miljoenen jaren aan diversiteit in leven op aard heeft ontwikkeld, dreigen we in een enkele generatie grotendeels kwijt te raken”, zegt Johan van de Gronden, directeur van het WNF. “We moeten ons realiseren dat de natuur de basis is van ons welbevinden én onze welvaart. We kunnen nu nog actie ondernemen, ook voor de generaties na ons die een rijke biodiversiteit nodig hebben voor hun welzijn.”

Natuur doet het beter in beschermd gebied

Toch zijn er ook lichtpuntjes. In beschermd natuurgebied op land blijft het verlies beperkt tot 18%. In Nepal is het aantal tijgers met 63% gestegen naar 200 dieren, met name door het tegengaan van stroperij.

Bescherming heeft resultaat, laat het WNF weten, maar het is volgens de organisatie niet genoeg om de dalende trend van verlies van biodiversiteit te voorkomen. Stroperij is een grote bedreiging; in zuidelijk Afrika worden dagelijks tientallen neushoorns voor hun hoorn gedood. Deze worden in Azië verkocht, omdat er het geloof is dat de hoorn een geneeskrachtige werking bezit.

Herstel in Nederland mogelijk

Voor Nederland heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek een Living Planet Index uitgerekend, voor de eerte keer. Sinds 1990 is er een voorzichtig herstel gemeten; dierpopulaties zijn de afgelopen 25 jaar met gemiddeld 22% toegenomen. Het WNF schrijft dat dankzij investeringen in natuurbescherming de lepelaar, grauwe kiekendief en de kerkuil sinds 1990 weer vooruit gaan.

Van de Gronden: “In Nederland, Europa en Noord-Amerika kunnen we inzetten op een krachtig herstel van de biodiversiteit de komende decennia. (…) In de tropen en subtropen moet alle hens aan dek om de vrije val in geschikt leefgebied voor plant- en diersoorten te stoppen.”