Dakmoestuinen moeten Egyptische stedelingen uit armoede trekken

Als het aan de Egyptische broers Sherif en Tarek Hosny ligt, kleuren steeds meer daken in Cairo groen. Met hun onlangs gestarte project Schaduf bouwen ze hydroponische dakmoestuinen voor arme gezinnen. Die verwerven met de zelf geteelde groenten extra inkomsten en ontstijgen zo de armoede. De planten zuiveren met de opname van CO2 op hun beurt de vervuilde lucht.

Organische boerderij

Twee jaar terug ging Sherif Hosny (33) bij een organische boerderij in de Verenigde Staten werken. Daar werd hij zó door het organisch boeren gegrepen dat hij besloot om de opgedane kennis in zijn thuisland te gaan inzetten. Samen met zijn 28-jarige broer Tarek zette hij Schaduf op, vernoemd naar een houten apparaat waarmee de oude Egyptenaren water uit de Nijl schepten, en de eerste vier daktuinen zijn inmiddels in gebruik.

Verticaal hypodronisch tuinieren

"We maken gebruik van verticaal hydroponisch tuinieren [tuinieren op water, zonder aarde, red.], dat 70% minder water verbruikt en minder ruimte in beslag neemt. Daardoor wordt het mogelijk om op een dak goedkope, gezonde groenten te produceren", vertelt Tarek. Geen overbodige voordelen in een land waar een enorm tekort is aan water en vruchtbare grond. "De planten groeien niet in aarde maar hangen in bakken met water", legt medewerker Ahmed el Sayed uit terwijl hij de decimeters lange wortels van één van de plantjes door zijn vingers laat glijden. "In een gesloten systeem pompen we hier met mineralen verrijkt water doorheen wat telkens opnieuw wordt gefilterd."

Vissen

De broers Hosny werken ook aan een aquaponic systeem waarbij planten worden gevoed met de ontlasting van vissen. "Zouden de planten deze nitraten niet uit het water halen, dan zouden de vissen doodgaan en zonder deze voedingsstoffen zouden de planten niet overleven. Nu houden de organismen elkaar in leven", vertelt Tarek trots. Helaas nekte de iets te koude Egyptische winter dit jaar een aantal vissen. De broertjes onderzoeken daarom eerst een eenvoudige manier om de bak met vissen te verwarmen, voordat ze deze techniek bij hun klanten gaan introduceren.

Leensysteem

De eerste vier daktuinen, vooralsnog allemaal in de buitenwijk Maahdi, hebben Sherif en Tarek met behulp van crowdfunding gefinancierd. "In de toekomst willen we echter niet langer van donaties afhankelijk zijn maar werken met een leensysteem waarbij de gezinnen binnen een jaar de kosten van hun daktuin, tussen de 750 en 1000 euro, terugverdienen." De broers leren de parttime stadsboeren daarom om voornamelijk snelgroeiende groenten te telen, zoals verschillende soorten sla en kruiden als koriander, die snel geld in het laadje brengen. "Langzaam groeiende groenten zouden voor de telers een te groot risico zijn."

Aan huis gebonden

Een lokale NGO helpt de Egyptische broers bij het vinden van geschikte gezinnen, die vervolgens door Ahmed worden getraind. "We zoeken mensen die in dit concept geloven en bij wie het goed past. Vrouwen die bijvoorbeeld door hun kinderen aan huis zijn gebonden en op deze manier een extra inkomen voor hun gezin kunnen genereren", zegt Tarek.

Schoonpoetsen

De dramatische vervuiling in Cairo levert volgens de heren geen probleem op doordat omliggende bomen de lucht al voldoende zuiveren voordat die de daken bereikt. Bovendien nemen de planten CO2 op, wat de lucht als het ware schoonpoetst. "Op grotere schaal zou dit zeker een effect kunnen hebben op de luchtkwaliteit in de Egyptische hoofdstad", voorspelt Sherif. Maar voordat Schaduf naar andere wijken en eventueel andere steden zal uitbreiden, willen de broers eerst dat het project op kleine schaal succesvol is en de gezinnen tevreden zijn. "Het gaat bij ons om kwaliteit niet kwantiteit."