Het Great Barrier Reef ligt op sterven

Het gaat slecht met werelds grootste koraalrif systeem, het Great Barrier Reef in Australië. Volgens onderzoek is 95% van het koraal verbleekt en zal een groot deel afsterven. Zullen we een van onze bijzonderste natuurgebieden verliezen?

Wetenschappers van de James Cook Universiteit en de National Coral Bleaching Taskforce onderzochten het Great Barrier Reef per helikopter en zagen grootschalige verbleking. Het onderzoeksteam vloog 4000 km, over meer dan 500 koraalriffen, en zag slechts 4 riffen die niet waren verbleekt. ‘’Dit is de somberste tocht geweest van mijn leven’’, zegt professor Terry Hughes. Het grootste deel van de koralen werd geclassificeerd in de hoogste categorie van verbleking. Niet eerder was de situatie zo ernstig. Ook van onderzoeken in het water komen verontrustende berichten.

Helft van verbleekte koralen gestorven

Verschillende onderzoeken uitgevoerd in het water bevestigen dat het grootste deel van de riffen ten noorden van Cairns verbleken en dat bijna alle koraalsoorten worden aangetast. Zelfs de meest robuuste koralen ondergaan vergaande verbleking. ‘’Wetenschappers in het water rapporteren al 50% sterfte van verbleekte koralen’’, zegt Hughes. Een percentage dat nog op kan lopen.

Wetenschapper Jodie Rummer deed een maand lang onderzoek op Lizard Island in het noordelijke deel van het Great Barrier Reef. Ook hij is verbijsterd over de omvang van de verbleking. ‘’Wat ik onderwater heb gezien, wil geen marien bioloog en geen enkel persoon met liefde en waardering voor de natuur zien’’, zegt Rummer. De verbleking beperkt zich volgens hem niet tot de harde koralen, ook zachte koralen, anemonen en doopvontschelpen (giant clams) worden aangetast.

De afgelopen vijf weken heeft Rummer onderzoek gedaan naar de effecten van extreme hitte op de fysiologie van rif vissen. Hij noemt de huidige situatie catastrofaal. Vissen zijn nu nog grootschalig in de riffen aanwezig, maar hij maakt zich zorgen voor de toekomst. Veel tropische vissen zijn niet bestand tegen deze hoge temperaturen voor langere tijd, dus het is slechts een kwestie van tijd voor de gevolgen voor vissen zichtbaar worden.

Klimaatverandering, El Niño en slecht Australisch beleid

Volgens Rummer is de oorzaak van de grootschalige verbleking een combinatie van El Niño, klimaatverandering en een lange periode van warme zomerdagen met uitzonderlijk laag water. Deze effecten zijn zwaar voor deze noordelijke riffen, die nog aan het herstellen zijn van de orkaan van afgelopen jaar.

Volgens wetenschappers heeft de Australische regering niet adequaat gehandeld in de strijd tegen klimaatverandering. Zo is de Australische regering opgeroepen mee te doen aan het verlagen van de uitstoot van CO2, maar gaf het afgelopen december toestemming voor de aanleg van een enorme steenkolenhaven in de buurt van het Great Barrier Reef. Het effect van klimaatverandering op het sterven van het koraal is door Australië onderschat, zeggen veel critici. Gelukkig is de huidige situatie hard aangekomen. Greg Hunt, minister van Milieu, heeft de hoogste alarmfase ingesteld en hij kondigde maatregelen aan voor meer toezicht en voor programma’s die vervuiling tegengaan. Dezelfde minister die het verband tussen klimaatverandering en koraalsterfte eerder ontkende.

De komende tijd gaan wetenschappers door met onderzoek en de komende maanden zal duidelijk worden hoe de situatie zich zal ontwikkelen en wat de uiteindelijke schade voor dit uitzonderlijke ecosysteem zal zijn.

Bronnen

• Coral Bleaching Taskforce documents most severe bleaching on record - James Cook Universtity
• Scientist witnesses severe coral bleaching - ARC Centre of Excellence Coral Reef Studies
• Sterft het Great Barrier Reef? - Wereld Natuur Fonds

Foto's: ARC Centre of Excellence for Coral Reef Studies / Terry Hughes