Meten wereldbiodiversiteit stap dichterbij

In tegenstelling tot klimaatverandering is er voor het meten van de wereldbiodiversiteit nog geen wereldwijd meetsysteem. Een internationaal team van wetenschappers wil dit gat opvullen en heeft een voorstel gemaakt voor een systeem om wereldwijd veranderingen in de biodiversiteit te kunnen volgen.
 

Voor het meten van de biodiversiteit werken wetenschappers nu vaak elk op hun eigen manier en in veel gebieden wordt de biodiversiteit helemaal niet gemeten. De wetenschappers achter het voorstel hebben een lijst gemaakt van 50 essentiële meetvariabelen die nodig zijn om een goed beeld te krijgen van veranderingen in de biodiversiteit. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om aantallen van bedreigde soorten, genetische variatie binnen soorten, en behoud van voedingsstoffen binnen een ecosysteem. Het meetsysteem combineert veldwaarnemingen met informatie van satellietbeelden. Het voorstel kan dienen als leidraad bij het op elkaar afstemmen van bestaande monitoringprogramma's en opzetten van nieuwe onderzoeksprogramma's.

Het metingsysteem draagt bij aan het halen van de doelstellingen van de Convention on Biological Diversity om in 2020 het verlies aan biodiversiteit te halveren of, nog liever, het verlies een halt toe te roepen. Met het systeem kunnen veranderingen worden gemeten en gerapporteerd. Over de afgelopen 20 jaar verloopt het verlies aan biodiversiteit steeds sneller. Maar er zitten open plekken in de wetenschappelijke kennis hierover, zegt co-auteur Melodie McGeoch van Monash University's School of Biological Sciences, bij Science Daily. "Maar 11% van de landen bijvoorbeeld hebben voldoende kennis over invasieve soorten, en een recent rapport van de Verenigde Naties laat zien dat, ondanks certificering voor hout, de illegale kap over de hele wereld heersend blijft." Het verlies aan biodiversiteit heeft veel schadelijke effecten op het functioneren en in standhouden van ecosystemen en diensten van deze systemen voor mensen.

Informatie uit het meetsysteem moet bijdragen aan belangrijke informatie voor beleidsbelissingen op het gebied van biodiversiteit. "Het grootste gemis in het monitoren van biodiversiteit ligt in de ontwikkelingslanden, in regio's waar de milieudruk het grootst is. Een groot deel van deze milieudruk wordt veroorzaakt door westerse landen. Daarom is het essentieel om deze verantwoordelijkheid internationaal op te pakken door een wereldwijd systeem op te zetten," vertelt Henrique Pereira, leider van de onderzoeksgroep, bij NIOZ. Het voorstel voor het meetsysteem wordt tijdens de eerste bijeenkomst van het International Platform on Biodiversity and Ecosystem Services (IPBES), eind januari, gepresenteerd. Onderzoekers van Alterra Wageningen UR en het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) hebben meegewerkt aan het voorstel.