We consumeren alsof we 1,6 Aarde hebben

Dit jaar hebben we al meer natuurlijke hulpbronnen gebruikt dan wat ecosystemen in een jaar kunnen vernieuwen. Earth Overshoot Day, de dag waarop het gebruik voorbij schiet aan wat de Aarde ons kan bieden, viel dit jaar op 8 augustus.

Ecologische overschrijding gebeurt wanneer de menselijke vraag, oftewel de ecologische voetafdruk, groter is dan wat de natuur kan bieden. De ecologische voetafdruk geeft weer hoeveel biologisch productieve grond- en wateroppervlakte een bevolkingsgroep gebruikt voor consumptie en om zijn afvalproductie te kunnen verwerken. Technologische vooruitgang wordt hierin meegenomen. Earth Overshoot Day markeert de dag in het kalenderjaar dat het jaarlijkse gebruik van natuurlijke grondstoffen groter is dan wat de Aarde in een jaar kan produceren of verwerken. Dit jaar viel deze dag al op 8 augustus, in 8 maanden hebben we dus al onze jaarlijkse natuurlijke hulpbronnen verbruikt.

Groot verbruik en overbevolking

Overschrijding van het gebruik van natuurlijke hulpbronnen wordt gedreven door vier factoren:
1. Hoeveel we consumeren
2. Hoe efficiënt producten worden gemaakt
3. Hoe groot de bevolking is
4. Hoeveel natuurlijke ecosystemen kunnen produceren

Technologische innovatie heeft ervoor gezorgd dat we het maximale uit de natuurlijke hulpbronnen kunnen halen. Dit weegt echter niet op tegen de bevolkingsgroei en de groei van de wereldwijde vraag naar grondstoffen, die nog steeds in rap tempo stijgen. Want groei van economieën leidt tot een grotere consumptie. En tot een grotere afvalproductie, bijvoorbeeld een grotere uitstoot van CO2. Dit levert een belangrijke bijdrage aan de overschrijding: 60% van de wereldwijde ecologische voetafdruk bestaat uit de uitstoot van CO2. We vragen daardoor meer van onze planeet dan wat het kan bieden of verwerken.

Gevolgen van overschrijding

Een te groot gebruik van grondstoffen en ecosysteemdiensten kan alleen plaatsvinden voor een bepaalde tijd, daarna zal het ecosystemen aantasten en mogelijk in laten storten. De gevolgen zijn al zichtbaar als bodemerosie, verwoestijning, verminderde landbouw productiviteit, overbegrazing, ontbossing, snel uitsterven van soorten, overbevissing en de toegenomen CO2 concentratie in de atmosfeer. Dit brengt niet alleen schade toe aan de natuur, maar bedreigt ook economische prestaties en stabiliteit.

Consumptiepatroon voor 1,6 keer de Aarde

1970 was het eerste jaar dat we meer grondstoffen gebruikten dan onze planeet ons kan geven. Sindsdien is er elk jaar een Earth Overshoot Day geweest, die steeds eerder in het jaar valt. De hoeveelheid grondstoffen en ecosysteemdiensten die nodig zijn om menselijke activiteiten te ondersteunen, wordt momenteel geschat op 1,6 keer datgene wat de Aarde ons kan bieden. Het gaat de afgelopen jaren gelukkig wel beter en de snelheid waarmee Earth Overshoot Day opschuift is vertraagd. Sinds 1970 schoof de datum gemiddeld met 3 dagen per jaar op. De afgelopen vijf jaar is dat vertraagd naar 1 dag per jaar.