Bioproducten in opmars

Het is een recente trend dat grote chemische bedrijven inzetten op biobased grondstoffen. In Brazilië is dit duidelijk te zien; daar zijn investeringen gedaan om polyetheen (PE), de meest gebruikte kunststof, uit biobased grondstoffen te maken. Maar het komt ook hierheen. Twee à drie jaar geleden had je dit niet voor mogelijk gehouden, er zijn echt dingen aan het veranderen, zegt onderzoekster Harriëtte Bos van de Wageningen Universiteit en Researchcentrum (WUR).

Vanaf begin jaren 80 wordt onderzoek gedaan naar biobased producten. De vraag naar biobased producten is die 25 jaar nooit verdwenen, alleen zijn de drivers voor de onderzoeksvraag verschoven, licht Bos toe. Eerst kwam de vraag vanuit de overschotgedachte, waar moeten we met de graanbergen en melkplassen naar toe, tegenwoordig maken de stijgende olieprijzen, de angst voor het opraken van de fossiele grondstoffen en politiek beleid de omschakeling van fossiel naar bio steeds urgenter, aldus Bos. Overigens wordt er nog steeds geïnvesteerd in gewone kunststofproductie.

Bouwen met kokosafval

De kwaliteit van de bekende kunststoffen wordt behouden met de inzet van hernieuwbare grondstoffen, terwijl bij het productieproces de uitstoot van CO2 en het energieverbruik beperkt kunnen worden. Producten uit groene grondstoffen zijn bovendien erg divers. Bos: Voor het plastictijdperk gebruikten we al touw uit hennep of tapijt van kokos, tegenwoordig is er een keur aan biobased producten beschikbaar: van reinigingsmiddelen tot bioplastics en van inkten tot smeermiddelen. We moeten de voordelen van biomassa-producten koppelen aan de eisen van nu. Met nieuwe technologie kunnen we hoogwaardige producten maken uit gewassen of uit reststromen. Een mooi voorbeeld van dat laatste is vezelplaatmateriaal uit kokosafval zoals we met Filippijnse partners hebben ontwikkeld. De kokosvezels bevatten een natuurlijke lijmstof waarmee de vezels geperst worden tot kokosplaat en zo in de bouw gebruikt kunnen worden.

Bioplastics scoren goed

Steeds meer producenten zien de voordelen van groene grondstoffen. Sommige supermarkten  bieden hun bioproducten aan in biologisch afbreekbare verpakkingen dat kan omdat de eigenschappen van bioplastics tegenwoordig zo goed zijn. Autofabrikanten gebruiken om dezelfde reden agrovezelcomposieten, ze zijn lichter, functioneler en splinteren minder. Toyota is van plan voor 2015 twintig procent van het plastic dat ze gebruiken voor hun autos te vervangen door bioplastic, om zo zijn CO2 reductie doelstellingen te halen. In PET-flessen wordt soms uit zetmeel gemaakt isosorbide verwerkt omdat dit goed tegen hoge temperaturen bestand is. Uit ditzelfde isosorbide kun je weekmakers maken die niet giftig zijn, en gebruikt kunnen worden in speelgoed of vloerbedekking.

Nederlands onderzoek

Wageningen UR zet de komende jaren sterk in op de biobased economy waarin aardolieproducten worden vervangen door groene grondstoffen. Niet alleen transportbrandstoffen (zoals biodiesel) vormen een belangrijk product, maar groene grondstoffen kunnen ook worden ingezet in de chemische en farmaceutische industrie. Van vuilniszakken, bewegwijzeringpaaltjes, verf en medicijnen tot onderdelen in de auto-industrie, verpakkingmateriaal en straatmeubilair. 

Meer informatie:
Dr. Harriëtte Bos
harriette.bos@wur.nl