Dialoog toekomst Arctisch gebied

Een reactie van Roderik van de Wal, glacioloog, op het opiniestuk van Douwe Faber "Duurzame energie uit het poolgebied?". In dat stuk gaat Douwe Faber in op duurzame ontwikkeling in het Arctisch gebied en over het exploiteren van fossiele bronnen aldaar.

Beste Douwe,

Het is goed ons iets meer te verdiepen in de problematiek die samenhangt met de toekomst van het Arctische gebied als gevolg van klimaatverandering. En vooral wat deze verandering, samen met andere sociaaleconomische en technologische ontwikkelingen betekent voor de lokale bevolking.

Allereerst speelt de klimaatverandering maar zeer ten dele een rol in de winning van grondstoffen in het gebied. De terugtrekking van het landijs op Groenland speelt daar zelfs geen enkele rol in. De gemiddelde terugtrekking van het ijs is in tientallen meters uit te drukken, niet veel voor mijnbouw en volstrekt irrelevant voor offshore oliewinning. Het zeeijs komt en gaat ieder jaar, ook als het 5 graden warmer is, een ijsvrije doorgang het hele jaar door valt niet te voorzien in de nabije toekomst, wellicht een korte periode aan het eind van de zomer maar niet meer dan dat. Dus echt nieuwe mogelijkheden ontstaan hierdoor niet.

Het zijn dan ook technologische ontwikkelingen zoals nieuwe detectiemethodes voor zeldzame mineralen en verbeterde ertsverwerking die maken dat grondstofwinning in het gebied mogelijk zal zijn en economisch rendabel zal worden. Deze mogelijkheden zullen in banen geleid moeten worden door de lokale overheid, waarbij de Groenlanders en andere inheemse bevolkingsgroepen geholpen moeten worden om zich te ontwikkelen naar zelfvoorzienendheid. De inkomsten uit de grondstofwinning zouden het mogelijk moeten maken om in eigen levensonderhoud te voorzien, maar daar is nog een lange weg te gaan. Deze zelfvoorzienendheid is de afgelopen eeuw verloren gegaan en dient hersteld te worden. Dit is deels te wijten aan hoe de westerse wereld traditionele economische mogelijkheden beperkt heeft, visvangst is streng gereguleerd om over walvis en zeehond nog maar te zwijgen. Werkeloosheid, Alcoholproblematiek en huiselijk geweld zijn dan ook ongekend hoog.

Deze betreurenswaardige ontwikkelingen moeten worden omgebogen. Aan de andere kant is het niet goed als er nieuwe weinig democratische oliestaten in het Arctisch gebied zullen verrijzen als de lokale overheid buiten spel gezet wordt door het bedrijfsleven. Het is dan ook goed dat het WNF een poging doet om de lokale bevolking, de wetenschap en het bedrijfsleven om de tafel te krijgen om een dialoog te starten over de toekomst van het Arctische gebied.

Roderik van de Wal
Glacioloog, IMAU, Universiteit van Utrecht
deelnemer "Mission Sila"