Kunnen verkeer en vervoer over veertig jaar duurzaam zijn?

Het rapport The Energy Report: 100% renewable energy by 2050 van het WWF en Ecofys laat zien dat nagenoeg de gehele mondiale energievoorziening tegen 2050 duurzaam kan zijn. Makkelijk is dat echter zeker niet. Hoe kwamen de auteurs van het rapport tot hun conclusie? En wat betekent dit alles voor de managers en beleidsmakers van vandaag?

Bij het opstellen van het rapport stonden de volgende doelen centraal:

• Bespaar zoveel mogelijk energie
• Gebruik zoveel mogelijk duurzame elektriciteit
• Voorzie in de overige behoefte aan energie met de beperkte hoeveelheid biomassa die voorhanden is.

Voor verkeer en vervoer heeft dit de volgende consequenties:

1. Maak meer gebruik van openbaar vervoer en laat mensen en goederen kortere afstanden afleggen
2. Elektrificeer mobiliteit zoveel mogelijk, vooral voor kortere afstanden
3. Zet biobrandstof in voor langere afstanden, zware voertuigen, scheep- en luchtvaart.

Doorslaggevend bij elektrisch aangedreven wegvervoer (zowel volledig elektrische als oplaadbare hybride voertuigen) zijn de reikwijdte en het vereist vermogen (zie figuur hieronder). 

Een volledig elektrische auto heeft een beperkte reikwijdte. Op langere afstanden vervangen vloeibare brandstof of gas de elektrische accu, of vullen deze aan (zoals bij oplaadbare hybride auto's of elektrische voertuigen met een range extender). Vanaf een bepaalde combinatie van vermogen en reikwijdte zal een verbrandingsmotor waarschijnlijk het eigen vermogen van een voertuig blijven leveren.

Voor alle voertuigen die lange afstanden moeten afleggen zijn vloeibare biobrandstoffen de meest geschikte krachtbron. Voor middellange afstanden zou groen gas een belangrijke rol kunnen spelen, mits dit tegen een concurrerende prijs kan worden geproduceerd.

Wat betekent dit voor managers en beleidsmakers die ook voor verkeer en vervoer willen kiezen voor een duurzaam scenario?

1. Efficiënt rijden, elektrische aandrijving en combineerbaarheid met biobrandstof en bovendien een afdoende productie van biobrandstof vragen om een robuust lange-termijnbeleid. Dit beleid dient onder meer in te zetten op geleidelijke veranderingen, zoals een verhoging van het percentage van biobrandstof teneinde de productie ervan te stimuleren. Maar er zal ook een omgeving moeten worden ontwikkeld die baanbrekende innovaties mogelijk maakt denk aan langlopende proefprojecten met elektrisch vervoer.

2. In de ruimtelijke ordening zullen alle mogelijkheden voor elektrisch binnenstedelijk vervoer en de fietsinfrastructuur optimaal moeten worden benut. Duurzaam verkeer en vervoer betekent bovendien een indrukwekkende verschuiving naar het spoor en andere vormen van openbaar vervoer.

3. In het rapport wordt ervan uitgegaan dat alternatieven voor de auto, zoals openbaar vervoer, fietsen en telewerken, sterk zullen groeien. Dit vergt een andere kijk op zowel automobiliteit als reizen. Ook zal een gedragsverandering nodig zijn die rekening houdt met factoren als kosten, tijd, comfort en status. Want het is goed denkbaar dat een meerderheid van de mensen die nu leven, en die opgroeien of opgegroeid zijn met het huidige concept voor mobiliteit, het jaar 2050 nog zal meemaken.