Groeiende klimaatrisico's voor verzekeraars

Klimaatverandering zorgt voor hoofdbrekens bij verzekeraars. Hoe moeten zij risico's die ontstaan door veranderende weersomstandigheden beoordelen? Overstromingen in Australië en Brazilië laten de immense schade bij weersgerelateerde natuurrampen goed zien.
  

Een warmere wereld kan intensere droogte veroorzaken, overstromingen, wervelstormen en een stijgende zeespiegel. De jaarlijkse hoeveelheid neerslag tussen 1906 en 2007 is met 18% toegenomen, becijferde het KNMI. Daarbij is sinds 2004 een opvallende stijging van het aantal extreme buien te zien. Voor verzekeraars blijken de risico's van gevolgen van klimaatverandering moeilijk in te schatten te zijn. Het gaat daarbij niet alleen om natuurlijke rampen als overstromingen, maar ook om de groeiende wereldbevolking, het groeiend aantal mensen dat in stedelijke gebieden woont (met name in Azië) en om bevolking in risicovolle gebieden.

Link tussen schade en klimaatverandering

Het is lastig om bij een groeiend aantal schadegevallen een directe link naar klimaatverandering te leggen. Een ander probleem is dat verzekeringen meestal alleen een korte termijn betreffen. Een herverzekering is vaak gebaseerd op verliezen uit het verleden - niet uit een voorspelling van verliezen in de toekomst.

"Er is [in de wetenschap] nog steeds een bepaalde onzekerheid over klimaatverandering, de directe link van klimaatverandering met natuurrampen of de veroorzaking van klimaatverandering door mensen, waardoor het nog niet in de prijs is meegenomen", vertelt Yves Guerard, secretaris-generaal van de International Actuarial Association in Ottawa, Canada, aan Reuters.

Sommige verzekeraars zien een verband tussen klimaatverandering en stijgende risico's. "Het negeren van de opwarming van de aarde betekent een groter risico op blootstelling [aan de gevolgen van klimaatverandering] en daarmee zal de verzekerde schade zich uitbreiden", zegt Scott Ryrie, CEO van Allianz SE Reinsurance Asia-Pasific in Singapore, in hetzelfde bericht van Reuters. "Ik geloof dat klimaatverandering iets toevoegt aan de huidige schade, maar ik geloof niet dat de schade dramatisch gaat veranderen. Het maakt het alleen erger", vertelde hij op de Climate Change Summit for Asias Insurance Industry.

Schadeposten door overstromingen en weersextremen

Snel groeiende megasteden zijn een grote zorg voor de markt, vertelt Ryrie, wijzende op data van de Verenigde Naties. Die laten zien dat in 1950 in Azië 231 miljoen mensen in steden woonden. De voorspelling is dat dat in 2050 ongeveer 3,5 miljard mensen zullen zijn.

In Australië bijvoorbeeld betekenen de groeiende kuststeden en de uitdijende mijnsector een groter risico op weergerelateerde verzekeringsschade. De overheid heeft laten weten dat de overstromingen sinds de afgelopen maand waarschijnlijk 's lands grootste natuurramp aan de kust is, met een geschatte schadepost en wederopbouwkosten tussen €3,5 miljard en €15 miljard.

Verdubbeling weergerelateerde natuurrampen

"In delen van de wereld zien we reeds veranderingen in patronen als het gaat om de intensiteit en frequentie van dit soort extremen", zegt Ernst Rauch, van verzekeringsmaatschappij Munich Re. Hij wijst naar veranderingen in weerpatronen van neerslag, intensere onweersbuien, stortregens en tornado's. "De VS zijn een goed voorbeeld, maar [we zien het] ook [in] delen van Europa", vertelt hij Reuters in Singapore. "Toch mogen we het niet generaliseren en zeggen dat weerpatronen reeds in alle delen van de wereld op dezelfde manier zijn veranderd. Daar is geen bewijs voor." Munich Re zegt dat het aantal weergerelateerde natuurrampen sinds 1980 is verdubbeld.

De totale schade van weergerelateerde natuurrampen steeg met een factor drie gedurende de periode 1980-2009 (inflatie gecorrigeerd) en de verzekerde schade van zulke rampen steeg met een factor 4 gedurende dezelfde periode, laat Munich Re weten.

Ook in Nederland steeg het aandeel waterschade voor inboedel en opstal. Het Verbond van Verzekeraars deed vorig jaar een onderzoek tussen neerslag en de schadelast voor met het oog op klimaatverandering. Het Centrum voor Verzekeringsstatistiek (CVS), onderdeel van het Verbond, berekende het aandeel van weergerelateerde schade. Het aandeel van weergerelateerde inboedelschaden blijkt redelijk constant gedurende begin jaren '90 tot en met 2008. Bij de weergerelateerde opstalschade is wel een stijgende trend te zien: tussen 1987-1994 lag het aandeel tussen 5% en 30%, in de periode 1996-2008 was dat tussen 15% en 45%.

Daarbij laat het CVS ook weten dat klimaatverandering in Nederland de komende jaren voor meer schade aan woningen kan zorgen, aannemend dat bouwmethoden ongewijzigd blijven. "Vooral de verwachte toename van heftige regenbuien in de zomermaanden kan tot een toename van het aantal claims wegens neerslagschade leiden. Uitgaande van klimaatscenario's van het KNMI tot 2050 loopt de schade per intense regenbui bij opstalverzekeringen naar verwachting met 6% tot 22% op."