Interview Jeremy Rifkin

Waar blijft Nederland?

In een exclusief interview met Change Magazine deelt de Amerikaanse econoom, auteur en adviseur van de EU en vele regeringen Jeremy Rifkin zijn vrees over klimaatverandering, maar ook zijn visie die het tij moet keren. Hij ziet daarin een belangrijke rol weggelegd voor de Nederlandse regering, die veel meer dan nu het voortouw in Europa zou moeten nemen.

Rifkin: "Nederland heeft kennisinstellingen, grote bedrijven en een op Europa georiënteerde regering. Bovendien wordt het als laag gelegen land direct bedreigd door klimaatverandering. Toch loopt de Nederlandse regering niet voorop als het gaat om nationale regelgeving die een omslag naar duurzame energie mogelijk moet maken. Nederland komt achter landen als Spanje, Duitsland en Denemarken waar op overheidsniveau afspraken zijn gemaakt om de opwekking van duurzame energie leidend te maken. Ook Nederland zou heldere, nationale standaarden en codes moeten ontwikkelen om een daadwerkelijke overgang op duurzame energie te bewerkstelligen. Ik zou graag met de topmensen van die grote bedrijven, de Nederlandse regering en de regio's een masterplan gaan opzetten om de overgang naar nieuwe energie-opwekking en verdeling mogelijk te maken."

De afgelopen negen maanden is Rifkin druk geweest met het opzetten van een informele samenwerking tussen zijn Ronde Tafel van honderd ceo's van vooraanstaande internationale bedrijven en de Europese Commissie. Hij ziet Europa als de aangewezen plek om de nodige verandering als eerste te bewerkstelligen. "Je kunt op alle mogelijke manieren kritiek hebben op Europa, maar op cruciale momenten maakte de Unie wel waar wat ze belooft. Inderdaad gaan de ontwikkelingen vaak tergend langzaam, maar toen het nodig was kwam er het verdrag van Maastricht en werd, tegen veler verwachting in, de euro ingevoerd. De derde industriële revolutie is wat mij betreft de nieuwe grote uitdaging voor de EU."

Die revolutie draait om duurzame energie in combinatie met het gebruik van nieuwe communicatiemiddelen, die ook het internet mogelijk maakten. Het tijdperk van olie is voorbij en moet plaats maken voor lokaal opgewekte en gedeelde energie uit wind, zon en biomassa.

Rifkin vreest dat de komende klimaattop in Kopenhagen gedoemd is te mislukken. Gebrek aan wereldwijd bewustzijn dat het klimaatprobleem in gezamenlijkheid moet worden opgepakt, leidt ertoe dat landen nu ieder voor zich doelen aan het stellen zijn. Rifkin: "In plaats van samen te werken roept de een dat hij in 2020 dertig procent minder CO2 uitstoot heeft en de ander gaat erover heen door vijftig procent reductie te beloven. Dat is een fout uitgangspunt."

Volgens Rifkin is er een breed economisch plan nodig om een werkelijke omslag mogelijk te maken. Slechts het najagen van gestelde doelen in CLO2-reductie pakt het probleem niet in de kern aan. "Als we nu niet gaan inzetten op een veelomvattend plan, dan zijn de volgende generaties de klos. Dit is niet alleen een kwestie van keuzes maken op regeringsniveau. Miljoenen mensen zullen moeten gaan samenwerken om een energiesysteem met lokaal opgewekte en gedeelde duurzame energie mogelijk te maken."

De derde industriële revolutie

Volgens Rifkin staan we aan de vooravond van de derde industriële revolutie, een tijdperk waar fossiele brandstoffen niet meer de dienst uitmaken. De techniek om op kleine schaal, duurzame energie op te wekken en te verspreiden is er. Het huidige netwerk om energie te verspreiden kan met hulp van communicatietechnieken die het internet mogelijk maakten,  getransformeerd worden in een intelligent systeem. In zo'n systeem wordt energie niet meer centraal opgewekt, maar door veel kleine duurzame installaties in gebouwen en bij mensen thuis. Energie kan door particulieren via het slimme systeem opgeslagen, gevraagd en geleverd worden, zoals nu informatie via internet verspreid wordt.