Klimaat verandert sneller dan verwacht

Het klimaatprobleem ziet er zorgelijker uit dan een paar jaar geleden, constateren wetenschappers van het PCCC in 'De Staat van het Klimaat 2008'. Het klimaat is mogelijk gevoeliger dan werd aangenomen. Staatssecretaris Tineke Huizinga-Heringa nam de uitgave in ontvangst.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de jaarlijkse toename van CO2 in de lucht een derde sneller toeneemt dan in de periode 1980-2000, vertelt Rob van Dorland van het Platform Communication on Climate Change (PCCC), een samenwerkingsverband van Nederlandse klimaatkennis instellingen. Het klimaat lijkt gevoeliger dan we dachten. Zowel actuele waarnemingen duiden hierop, als nieuw onderzoek naar klimaatverandering in het verleden. 55 Miljoen jaar geleden was er een periode met een enorm hoog CO2-gehalte in de atmosfeer. De temperatuur steeg in de duizenden jaren daarna met 5 tot 9 graden.

Wereldwijd is klimaatbeleid erop gericht de gemiddelde temperatuur met niet meer dan 2 graden Celsius mag stijgen. Onder deze grens verwacht men dat de effecten van de temperatuurstijging relatief beperkt zijn. De stijging van CO2-uitstoot zal hiervoor snel omgebogen moeten worden tot een daling, dat wil zeggen een 50% tot 80% reductie in 2050 ten opzichte van 1990.

De snelle stijging van CO2 die momenteel gemeten wordt, doet de discussie toenemen over de vraag of deze doelstelling haalbaar is. In haar toespraak benadrukte Huizinga dat ondanks alle inspanningen, het niet zal lukken de opwarming van de aarde volledig tegen te houden. Naast het beperken van de CO2 uitstoot moeten we ons daarom ook voorbereiden op de effecten van klimaatverandering die gaan plaatsvinden. Het is belangrijk dat ook de internationale gemeenschap dat erkent. Nederland heeft wat betreft het voorbereiden op overstromingen al een goede stap gemaakt met het advies van de Deltacommissie. Dit is de basis voor het Nationale Deltaprogramma, dat verstrekkende gevolgen zal hebben voor de inrichting van Nederland. Het gaat ons allemaal aan, bewustwording is dus erg belangrijk, aldus Huizinga.

Ton Hoff, directievoorzitter van Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN), maakt zich zorgen over het publieke bewustzijn over klimaatverandering. CO2-reductie is echt hard nodig. Europese politici lijken gelukkig wakker geschud, het beleid is niet meer zo vrijblijvend als voorheen. Maar, benadrukt Hoff, alles wat Europa doet is een druppel op de gloeiende plaat als de rest van de wereld niet meedoet. Het is hoopvol dat president Obama heeft aangegeven dat het de plicht is van de VS om in dit proces leidend te zijn. Dat is hard nodig voor de opvolger van het Kyoto protocol, wat slechts een vingeroefening was. Ik denk dat bij politici inmiddels het gevoel voor de noodzaak wel aanwezig is, maar dat deze bij het publiek nog veel hoger moet worden.

Hoff ziet nog veel werk om de weerstand tegen duurzame energie weg te nemen: Mensen houden niet van windmolens in hun achtertuin, voor CO2-opslag is sinds Barendrecht de term not under my backyard ontstaan, voorstellen voor biomassa zien we vaak bij de Raad van State sneuvelen, Duitse autofabrikanten liggen dwars bij voorstellen tot efficiency verbetering in het vervoer en over de bezwaren tegen kernenergie hoef ik niet uit te wijden. Maar er zijn geen oplossingen zonder nadelen en er zijn geen snelle oplossingen. Het vereist doorzettingsvermogen, bloed, zweet en tranen.

Alle mogelijke duurzame energie-ontwikkelingen moeten daarom benut worden, stelt Hoff. Ook de discussie over kernenergie is nodig. Er is vaak de vrees dat de inzet op kernenergie de stimulans wegneemt voor de ontwikkelingen in zon- en windenergie, maar dat hoeft volgens mij niet zo te zijn. Volgens Hoff is het inzetten op verschillende ontwikkelingen een verstandige keuze voor Nederland, niet in de laatste plaats omdat dit goede exportmogelijkheden biedt.