"Niet bezuinigen op klimaat"

Door de financiële en economische crisis, zijn de overheidsfinanciën op korte termijn niet meer houdbaar. Om € 29 miljard te besparen heeft het kabinet begin april heroverwegingen aan de Tweede Kamer aangeboden. Wat betekenen deze mogelijke bezuinigingen voor het klimaat? Milieudefensie, Natuur en Milieu, Vogelbescherming en Rover geven hun visie.

Heroverwegingen thema energie en klimaat

De varianten binnen het thema Energie en klimaat bevatten vooral voorstellen om subsidies af te schaffen of te versoberen en deze te vervangen door andere financiële prikkels of verplichtende maatregelen. Hieronder vallen een kolen- en gasbelasting, verplichtende energiebesparende maatregelen en maatregelen voor CO2-reductie.

Milieudefensie is blij met de fiscale vergroening, invoering van de kolen- en gasbelasting en een verplichte energiebesparing. "Daarmee wordt eindelijk invulling gegeven aan het principe 'de vervuiler betaalt' en wordt de subsidiëring van duurzame energie goedkoper", stelt klimaatwoordvoerder Willem Verhaak op de website van Milieudefensie. "Verplichtend beleid is effectief en spaart geld voor subsidies uit. De investeringen zijn soms hoog, maar zoals het rapport bevestigt: ze verdienen zich allemaal terug." Niet alle opties kunnen rekenen op de steun van Milieudefensie. De optie om de Nederlandse klimaatdoelen af te zwakken, moet volgens hen direct worden geschrapt. "Als Nederland haar inzet voor klimaat verlaagt van een vermindering van 30 procent van broeikasgassen naar 20 procent, verdwijnt onze geloofwaardigheid in de internationale onderhandelingen."

Ook de Stichting Natuur en Milieu keurt de verlaging van de klimaatdoelstellingen af. "Juist in een tijd dat de mondiale klimaatonderhandelingen leiderschap vragen is het een verkeerd signaal om het klimaatdoel te verlagen. Andere buurlanden geven het goede voorbeeld: Duitsland heeft een klimaatdoel van 40% in 2020, de UK van 29%, Noorwegen en Zweden van 30%. Nederland mag niet achterblijven!" schrijft de stichting op hun website. De verplichting van energiebesparing en hogere prijzen van grijze stroom doen het goed bij de stichting. "Hiermee wordt groene stroom aantrekkelijker en zijn er minder subsidies nodig voor de productie van duurzame energie."

Heroverwegingen thema leefomgeving en natuur

De drie varianten binnen het thema Leefomgeving en natuur bevatten vooral voorstellen om de vervuiler te laten betalen en doelstellingen van de Ecologische Hoofdstructuur te versoberen.

De oriëntatie op bezuinigingen voor het natuurbeleid vindt Natuurmonumenten begrijpelijk. "Als er in het onderwijs, de zorg en de sociale voorzieningen gesneden gaat worden, dan moet je accepteren dat er ook naar het natuurbeleid gekeken wordt", laat Jan Jaap de Graeff, algemeen directeur, op de website van Natuurmonumenten weten. Maar: "Twee varianten bieden geen duidelijkheid over het streven om natuurgebieden te vergroten en te verbinden", aldus De Graeff. "De derde variant houdt wel vast aan dit concept. Het gaat wat langer duren, maar het principe van het vergroten en verbinden van natuurgebieden blijft overeind. Dat vind ik een redelijke variant. Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan." Voor Natuurmonumenten is het belangrijk om door te gaan met het concept van de Ecologische Hoofdstructuur. "Het is dé manier om ons land mooi, groen en gezond te houden."

De Vogelbescherming laat weten dat ze de bezuinigingen op de natuur onverstandig vindt. Ze wil juist nu in de natuur investeren: "Dat leidt niet alleen tot een gezondere natuur nu, maar ook tot minder lasten in de toekomst." Bij de bezuinigingen kijkt de Vogelbescherming voornamelijk naar de vermindering van bestaande budgetten voor het tegengaan van de afname van de biodiversiteit. "Uitstel van natuurherstel leidt op termijn tot hogere lasten omdat de ingrepen duurder worden. (...) Natuurherstel kost een veelvoud van natuurbescherming, dus bezuinigen op natuur is ook vanuit economisch oogpunt onverstandig," aldus de Vogelbescherming op haar website.

Heroverwegingen thema mobiliteit en water

De varianten binnen mobiliteit en water gaan in op het prijsbeleid voor mobiliteit, zowel voor personenauto's als vrachtverkeer, openbaar vervoer en binnenvaart.

"De voorstellen op het gebied van mobiliteit (...) laten volgens Milieudefensie helder zien dat met goed doordachte beprijzing zowel de bezuinigingen, als ook milieu- en bereikbaarheidsdoelen het makkelijkst kunnen worden gerealiseerd." Maar bezuinigingen op het openbaar vervoer wijst Milieudefensie af. "Juist als je minder wegen aanlegt en de spits zwaarder belast, moet je goede alternatieven bieden", stelt woordvoerder Verkeer Meta Meijer op de website van Milieudefensie.

Dat prijsbeleid de centrale variabele is bij de bezuinigingen op het gebied van mobiliteit en water, vindt de Stichting Natuur en Milieu "logisch en prima." "Door te kiezen voor prijsbeleid komen er stevige besparingen op extra wegen en milieukosten. Het maakt milieu- en bereikbaarheidsdoelen haalbaar." Maar dat de kilometerheffing niet is opgenomen in het prijsbeleid, vindt de stichting bezwaarlijk. "Terwijl juist die variant [van kilometerheffing met basisheffing en spitstarief] leidt tot 15% minder mobiliteit, 58% minder file en 3 Mton CO2 reductie in 2020", aldus de stichting op hun website.

Reizigersorganisatie ROVER reageert verbijsterd op de heroverwegingen als het gaat om bezuinigingen op het openbaar vervoer. Bezuinigingen op subsidies op openbaar vervoer, spitstarieven en duurdere treinkaartjes kunnen volgens ROVER leiden tot een verkeersinfarct. "Het enorme reizigersverlies in openbaar vervoer kan niet op de weg worden opgevangen", aldus ROVER op hun website.