Opinie - Van mondiaal historisch succes in Parijs naar 16 collectieve zonnedaken in Haarlem

‘De klimaattop die moest slagen, is geslaagd. De getoonde eendracht is historisch en hoopgevend’ kopte de Volkskrant op maandag 14 december. Gelukkig, want even leek het erop dat de Teevendeal en het net niet winnen van het Front National in Frankrijk ‘het klimaat’ van de news alerts had verdreven. Zo werkt nieuws tenslotte; het zijn momentopnames. Dat er werelden voor en achter zitten, daar zijn de alerts niet van. Maar de wereld achter ‘het klimaat’ zal nog veel van zich laten horen.

Het goede nieuws van 12 december is de verwoording van mondiale eensgezindheid in een klimaatakkoord. Met talloze mitsen en maren, ‘misschienen’ en ‘zoudens’, ´wellichten´ en ´indienen´, zijn bijna 200 landen erin geslaagd tot een overeenkomst te komen. En reken maar dat de komende dagen de analyses over elkaar heen rollen, evenals de kritieken dat het een slap akkoord is, dat er geen bindende afspraken over het terugdringen van broeikasgassen in staan, dat het te weinig is. Wat natuurlijk strikt genomen ook zo is: de 2-gradendoelstelling had maximaal 1,5 graad opwarming in 2100 moeten zijn. Maar de 1,5 graad staat wel in de tekst. En ja, tuurlijk, onhaalbaar want de aarde is al 1 graad opgewarmd en we zijn op weg naar 4, 5 en misschien zelfs 6 graden opwarming. Toch is er optimisme. Niet alleen omdat precies een maand voor het akkoord aanslagen in Parijs waren. Toen waren geweld, angst en represailles de retoriek. Nu domineren hoop en eensgezindheid, en is eenheid de kracht.

Ook niet te vergeten: er is nu een akkoord dat verder gaat dan tot nu toe tijdens alle andere voorgaande CoP’s, de Conferenties der Partijen (bij het Klimaatverdrag). Dit mag gerust historisch genoemd worden. Zoals de Franse president Hollande zei: “In Parijs zijn door de eeuwen heen veel revoluties geweest. Vandaag heeft de mooiste en de vreedzaamste plaatsgevonden. 12 december 2015 zal een grote dag voor de aarde blijven”.

En dan nu aan de slag! Want het echte werk gaat beginnen. Als we even in Nederland blijven: laat de aanpak van verdere opwarming én de aanpassing aan de gevolgen ervan nou voor één keer pakweg de komende 4 decennia buiten partijpolitiek. Want er is geen vader, moeder, broer, tante oom of zus die aan een kind kan vertellen dat ‘we’ niets doen (en straks niets gedaan hebben) omdat dit niet zou passen in een partijprogramma! En als een partij, ik noem even de VVD, van deze gidsroute dreigt af te glijden, denk dan aan de woorden van bijvoorbeeld John Kerry die durft te stellen dat ‘de wereld zich heeft verenigd’. Dan moeten we dat in ons polderland toch ook kunnen. Oké, misschien is er hulp van buitenaf voor nodig. Voila: veel Nederlandse bedrijven zien brood in een klimaatwet met carbontax. Kunnen we dan nu verder?

Wel zo mooi als Nederland op 22 april het klimaatakkoord ondertekent. Dubbel feest want Nederland is dan EU voorzitter. En hoe mooi is het als politiek Nederland een signaal afgeeft dat we versneld de verstevigde klimaatwet gaan aannemen! De oude garde onder ons weet het nog: Nederland was in de jaren negentig toonaangevend op milieugebied, we waren boegbeeld, voorbeeld. Dat kunnen we weer worden.

Als het aan de techniek ligt, kunnen we veel harder broeikasgasemissies reduceren dan waar nu het akkoord op gericht is. Als het aan de talloze initiatieven ligt, eveneens. Laat ik afdalen naar de plek waar je iets kan doen.

Vrijdag 27 november reed de Groene Toptrein vanuit Haarlem door Nederland. Op perron 3 van het historische Haarlem CS was duurzaam Nederland verzameld voor biologisch eten, mooie muziek en door Harm Edens kort gehouden sprekers. Haarlems milieuwethouder Cora Yfke Sikkema vertelde over het duurzaamheidsgehalte van de provinciehoofdstad en ik mocht dieper ingaan op het Stadsgarage initiatief om in 2016 16 collectieve zonnedaken in Haarlem te realiseren. Het vlammetje hiervoor is aangestoken toen we in mei van dit jaar het eerste collectieve zonnedak van Noord-Holland openden op het dak van het Seinwezen. Een paar maanden later levert de Fablohal zonnestroom van ruim 1300 panelen. Collectief. Hiermee wordt een grote lokale bijdrage geleverd.

Natuurlijk, het is naar Parijs´ maatstaven een druppel op de meedogenloze gloeiende plaat. Maar in 1992 is in Rio de Janeiro tijdens de eerste grote wereldmilieutop de uitspraak gedaan´Think global, act local´. Dat doen wij en ook om ons heen gebeurt dit meer. Deze vele lokale initiatieven maken regionaal het verschil, met meerdere regio´s maken we nationaal meer meters groene stroom, en zo voorts. Of het mondiale gemiddelde van maximaal de 2 graden temperatuurstijging voldoende is, wordt alom betwijfeld. Als het op hoog politiek niveau lukt enigszins in de buurt te komen van de gestelde norm, dan is in elk geval ‘global’ gedacht. De 16 collectieve zonnedaken in 2016 gaan we verveelvoudigen zodat ‘act local’ van mondiaal belang wordt.