Betaalbaar en duurzaam drinkwater

Wereldwijd ontbreekt het miljoenen mensen aan veilig drinkwater, met name in arme gebieden met langdurige droogte. Aqua-Aero Watersystems (AAWS), een Nederlands bedrijf, levert diverse duurzame producten voor zuivering en opslag van water evenals ondersteuning bij de lokale waterhandel.

De toename van extremen in het weerbeeld, zoals langere droogtes en heftigere buien met overstromingen, maken schoon drinkwater een nog grotere kwestie. "De vraag naar schoon water in ontwikkelingslanden is groot en technisch is er veel mogelijk. We kunnen zout of vervuild water goed omzetten naar drinkwater. Maar als de prijs voor een liter water 0,5 cent te hoog ligt, kunnen de gebruikers het niet betalen, droogt de vraag op en is er dus geen werkend businessmodel," vertelt Martijn Nitzsche, directeur van AAWS.

De betaalbaarheid van de producten en daarmee het water is belangrijk. Nitzsche is overtuigd van de noodzaak van een, naar lokale maatstaven, redelijke waterprijs. "Gratis werkt niet, dan wordt het systeem verwaarloosd, voelt de bevolking zich niet betrokken en verantwoordelijk." En die betrokkenheid is een belangrijk deel van de kracht van hun producten."Uitgangspunt is dat de producten zo eenvoudig in aanleg en beheer zijn dat de lokale bevolking dit grotendeels zelf kan verzorgen." Hierdoor blijven de operationele kosten dusdanig laag, dat het water zelfs voor de bevolking in arme gebieden betaalbaar is.

Zo simpel?

Recent leverde AAWS een Rain Collection and Purefication system (RainCAP) op in Walalane, een dorp in Senegal. Een systeem dat van A tot Z zo goed is uitgedacht dat het simpel lijkt. Het grondwater in Walalane is troebel en sterk vervuild met fluoride en zouten. AAWS ontwikkelde een systeem dat ervoor zorgt dat regenwater eenvoudig opvangt en gebruikt zodat de bevolking het grondwater niet meer hoeft te drinken.

De lokale bevolking groef twee enorme gaten naast de lokale ziekenpost. De wanden werden bekleed met beschermend vliesdoek. Vervolgens kwam in ieder gat een enorme dichte plastic 'waterzak' en zijn de opslagtanks afgedekt zodat zonlicht, lucht en vuil niet binnendringen. In de tanks kan 65.000 liter water worden opvangen.

In het natte seizoen loopt het regenwater via het dak van de ziekenpost naar goten die uitkomen in tanks, waar het wordt gefilterd en opgeslagen. Vandaar wordt het handmatig naar een watershop gepompt. Om het water 100% drinkbaar te maken, is een compleet watersysteem geleverd. Het water wordt gezuiverd met onder andere UV-licht. Beheer en verkoop van het water gebeurt met de bijgeleverde waterbox. De energie voor de waterbox wordt opgewekt met een klein zonnepaneel van 20 watt.
  

Het beheer van de voorziening is in handen van een getrainde lokale watermanager die wordt betaald uit de inkomsten door waterverkoop. Door de geringe operationele kosten blijft het water toch betaalbaar. Om betaalbaarheid en onderhoud te garanderen, krijgt de watermanager een opleiding van de lokale overheid of de betrokken NGO.

Nitzsche: "Het heeft inmiddels geregend in Walalane en de tanks zitten vol. Mensen kopen water, vinden het heerlijk. Omliggende dorpen willen die tanks nu ook."

Verantwoord ondernemen in brede zin

De watervoorziening blijft met minimaal onderhoud zo'n 10 tot 15 jaar functioneren. Naast de lange levensduur, gering materiaalgebruik en inzet van duurzame energie, levert de watervoorziening ook werkgelegenheid. Een lokale crew kan via het 'train de trainer'-concept zelf snel dit soort tanks kan opbouwen.

Nitzsche: "Bij het plaatsen werken we samen met lokale medewerkers die we opleiden. Onderhoud en een eventueel volgend systeem kunnen ze dus zelf. Het onderhoud is trouwens minimaal. De tank krijgen geen zon en lucht waardoor het water goed blijft en het materiaal nauwelijks wordt aangetast. De UV-lamp, die wordt gebruikt om eventuele bacteriën in het water te doden, gaat zo'n 3 jaar mee waarna je hem simpel kan vervangen. Het zonnepaneel zal het ongeveer 15 jaar doen." Bij het ontwerp van de AAWS-producten is ermee rekening gehouden dat als er voldoende vraag in de landen ontstaat, de producten ook lokaal worden geassembleerd. Dat drukt de prijs en is goed voor de lokale werkgelegenheid.