Boekrecensie "De huilende zee"

Het boek De Huilende Zee vertelt het verhaal over de bedreiging van oceanen en hun bewoners, met tekst en fotografie van natuurbeschermer Dos Winkel en illustraties en schilderijen van Geert Vons.

Door Daniëlle van Gils

De boodschap van het boek is duidelijk: als er niets verandert, zullen er in 2048 geen eetbare vissen meer in de oceanen zwemmen. "Met het instorten van de mariene ecosystemen valt niet alleen een, voor armere bevolkingsgroepen belangrijke, voedselbron weg, maar dreigt ook de bron van al het leven op aarde op te drogen." Oplossingen voor de problemen zijn voor handen, maar "geld gaat (...) duidelijk vóór de natuur en zeker vóór dierenwelzijn". De conclusies van Winkel en Vons zijn alarmerend, alleen is de politiek er niet of nauwelijks mee bezig. Verboden worden niet nageleefd of landen weten deze te omzeilen.

Alleen als we serieus bekijken hoeveel we consumeren, zullen we een desastreuze klimaatverandering kunnen afwenden.

Juliet Schor in 'De Huilende Zee'

Het boek geeft een uitgebreide schets van het probleem, met oplossingen die binnen handbereik liggen. Naast hoofdstukken van de auteur staan er ook hoofdstukken van deskundigen uit het veld in. De onderwerpen vormen een breed spectrum binnen het probleem van bedreiging van oceanen. En de problemen zijn enorm, zoals de bijvangst van de visserij - ruim 40% van de totale vangst - die de grootste verspilling op aarde is. Of het risico van het instorten van het zee-ecosysteem, waardoor de voedselvoorziening van 1 miljard mensen in gevaar komt. En zelfs als we de vispopulaties nu onmiddellijk met rust zouden laten, zou 30% daarvan nooit meer herstellen. "De Europese visserij [is] de poten onder haar ecologische en economische basis aan het wegzagen." Daarnaast komt ook vis als voedselbron naar voren: is het wel zo gezond als wordt gezegd? Voedingsadviezen worden onder de loep genomen en beoordeeld op hun gezondheid voor de mens en het welzijn voor vissen en oceanen.

De samenvatting van oplossingen achterin het boek geeft goede oplossingen weer: subsidies intrekken, bepaalde soorten netten verbieden en alleen kleinschalige visserij met hengels toestaan, hard tegen illegale visserij optreden en visserijrechten aan de oorspronkelijke, vaak arme landen teruggeven. De recepten in het laatste hoofdstuk hebben wel de smaak van zee, maar gebruiken geen ingrediënten uit de zee. Het laat goed zien dat je ook als consument direct kunt beginnen met het beschermen van de oceanen.

De uitgebreide teksten, het beeldmateriaal van prachtige foto's, schilderijen en illustraties in combinatie met goede, vaak wetenschappelijke bronnen geven de informatie uit het boek een gedegen basis. Het boek is geen salontafelboek om alleen maar door te bladeren, maar is het waard geheel door te lezen, om alle problemen van bedreiging van oceanen te zien.

De Huilende Zee, tekst en fotografie Dos Winkel, illustraties en schilderijen Geert Vons. Uitgeverij Elmar, juni 2010, 978 90 389 2003 0

Klimaatverandering en bedreigde oceanen

Binnen het probleem van de bedreiging van oceanen zoomt De Huilende Zee goed in op de klimaatverandering en gevolgen daarvan voor oceanen. Die zijn niet bepaald gering.

Niet alleen in de lucht neemt de hoeveelheid CO2 toe, maar ook in het water. Daar reageert CO2 met water, en bij deze reactie komen waterstof-ionen vrij. Hierdoor verzuren de oceanen. De verzuring zorgt voor een extra afname van biodiversiteit, en heeft een groot effect op de afname van koraalriffen. Als er genoeg vissen in de zee zouden zijn, zouden die meehelpen de zee minder zuur te houden. Vissenpoep bevat namelijk calciumcarbonaat, een basisch element, dat een bufferend effect heeft op de verzurging. Maar met de intensieve visserij en de vele bedreigde diersoorten bestaat deze buffer niet meer. De verzuring wordt nog erger, met alle gevolgen van dien.

30 juni 2010

Dit artikel van Change Magazine is door onze eigen redactie vervaardigd. Het is vrij te gebruiken, gaarne met bronvermelding. U kunt zich ook gratis abonneren op Change Magazine. Het volgende nummer ontvangt u zonder kosten in de brievenbus.