"Gebruik water efficiënt voor toekomst"

Zowel een rapport van de European Environment Agency (EEA) als van de Verenigde Naties (VN) pleit voor beter watermanagement om een tekort aan schoon water te voorkomen. De rapporten zijn gepubliceerd tijdens het World Water Forum in Marseille.
 

Het rapport van de EEA, Towards Efficient use of water resources in Europe, pleit voor integraal watermanagement en een efficiënter gebruik van waterbronnen, om ondermijning van de economie te voorkomen. Inefficiënt gebruik heeft veel invloed op de natuurlijke leefomgeving, die vitaal voor de Europese productiviteit en veiligheid is volgens het rapport.

"Waterbronnen staan in vele delen van Europa onder druk en het wordt erger", vertelt Jacqueline McGlade, directeur van het EEA. "Landbouw, energieproductie, industrie, publieke watervoorziening en het milieu zijn allemaal belangrijk en ze concurreren allemaal voor deze beperkte bron. Klimaatverandering maakt de watertoevoer minder voorspelbaar. Daardoor is het des te belangrijker dat Europa water efficiënt gebruikt, ten bate van alle watergebruikers. Waterbronnen moeten net zo effectief als andere natuurlijke bronnen worden gebruikt."

Het VN-rapport, Managing Water under Uncertainty and Risk, is vooral bezorgd om de groeiende vraag naar water en de druk die dat met zich mee brengt op de watervoorziening. Ook dit rapport wijst veranderingen in het klimaat aan als mede-veroorzaker van een mogelijk watertekort. Daarbij valt te denken aan veranderingen in neerslag en bodemvochtigheid, smeltende gletsjers, maar ook watergerelateerde rampen zoals overstromingen en droogtes. Het rapport schat in dat hierdoor in 2070 44 miljoen mensen problemen met hun watervoorziening kunnen ondervinden.

Efficiencyslag in landbouw en sanitaire voorzieningen

De rapporten bieden ook mogelijke oplossingen aan: zo stellen ze beide een efficiencyslag in de landbouw en publieke watervoorziening voor.

Landbouw

Mondiaal gezien gebruikt de landbouw 70% van het beschikbare zoetwater, in zuidelijk Europa kan dat tot 80% oplopen. Het VN-rapport schat in dat de landbouw in 2050 19% meer water nodig heeft dan nu om te voldoen aan de stijgende voedselvraag. 

Hier is een grote efficiencyslag te slaan volgens de rapporten - bijvoorbeeld bij de irrigatie van gewassen. Zo zou de landbouw een kwart van het irrigatiewater kunnen besparen door het type irrigatiekanaal te veranderen, volgens het Europese rapport. Het VN-rapport geeft de suggestie voor gewassen die minder water nodig hebben.

Sanitaire voorzieningen

In Europa gebruikt de publieke watervoorziening ongeveer 20% van het zoetwater - en een kwart hiervan wordt gebruikt om het toilet mee door te spoelen. Meer hergebruik van water kan hier leiden tot verminderde druk op de watertoevoer.

Waterdoelen en waterprijs

Het EEA roept bestuurders en beleidsmakers op om doelen in stellen voor watergebruik, die rekening houden met duurzaam gebruik van water. Deze moeten er onder meer voor zorgen dat de natuurlijke leefomgeving voldoende water heeft om te functioneren. Er is een ontkoppeling nodig tussen economische productiviteit en watergebruik, zodat een verhoogde economische productiviteit niet een verhoogde watervraag - en daarmee druk op het milieu - met zich meebrengt.

Ook gaat het EEA-rapport in op de waterprijs: die is zelden een goede weerspiegeling geweest van de echte kosten van watervoorziening, noch de economische, noch de ecologische. Door de juiste prijs op water te zetten, kan dit een efficiënter gebruik van water en technologische innovaties bevorderen. Het rapport stelt hiervoor een gebruik van economische instrumenten zoals belasting en subsidies voor.