Gletsjers in Himalaya zullen afsmelten, maar rivieren drogen daarna niet op

Door klimaatverandering zullen de gletsjers in de Himalaya kleiner worden, waardoor de hoeveelheid smeltwater langzamerhand afneemt. Maar dat leidt de komende eeuw niet tot minder water in de rivieren die er ontspringen, dankzij een toename van moessonregen in dat gebied. Dat blijkt uit onderzoek van wetenschappers van de Universiteit Utrecht, Deltares en ETH Zürich.
  

Nieuwsbericht Universiteit van Utrecht

Het artikel is verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Geoscience, begin augustus. De resultaten van dit onderzoek schetsen een sombere toekomst voor de gletsjers in de Himalaya, maar zijn hoopvol voor de water- en voedselzekerheid in India, Bangladesh en Pakistan. In de Himalaya worden de rivieren, zoals de Indus en de Ganges, gevoed met smeltwater van gletsjers en sneeuw. Omdat het water van deze rivieren belangrijk is voor de voedselvoorziening van honderden miljoenen mensen in de lagergelegen gebieden, is het van groot belang om te achterhalen wat het effect van klimaatverandering is op gletsjers in de bovenstroomse gebieden.

Neerslag neemt toe

“Het onderzoek laat zien dat in de eenentwintigste eeuw de grootte van gletsjers in de stroomgebieden van de Indus en de Ganges zal afnemen”, aldus Marc Bierkens, hoogleraar Hydrologie aan de Universiteit Utrecht en ook werkzaam bij Deltares. “Merkwaardigerwijs neemt de waterafvoer uit deze stroomgebieden juist toe. De redenen hiervoor verschillen sterk per stroomgebied.” Om de effecten van klimaatverandering op de rivierafvoer uit de Himalaya te achterhalen, maakten de onderzoekers computermodellen van de gletsjerbeweging en de waterbalans in twee stroomgebieden die sterk verschillen in klimaat en grootte van de gletsjers.

In het oostelijke stroomgebied (Langtang in Nepal, hier ontspringt de Ganges) smelten de relatief kleinere gletsjers vrij snel af en is de toename aan waterafvoer te danken aan de toename van moessonregen. Het westelijke stroomgebied (Baltoro in Pakistan, waar de Indus ontspringt) is droger en kouder en heeft veel grotere gletsjers. Hier komt de toename van de afvoer met name door de toenemende gletsjersmelt. Volgens de berekeningen bereikt die zijn piek rond 2070, waarna de gletsjerafvoer zal afnemen maar de toenemende neerslag ook hier het stokje overneemt zodat de afvoer uit het stroomgebied ook daarna nog toeneemt.

Voorzichtig interpreteren

De onderzoekers benadrukken dat de resultaten met voorzichtigheid moeten worden geïnterpreteerd. Glacioloog Francesca Pellicciotti van ETH Zürich: “Het gaat hier om twee stroomgebieden, en hoewel representatief, beslaan ze maar een kleine oppervlakte van de Himalaya. Verder hebben we met name gekeken naar het effect op gemiddelde afvoer en niet zozeer naar extremen.”

In tegenspraak

Deze resultaten spreken eerder onderzoek van dezelfde groep gepubliceerd in 2010 in Science tegen. Daarin leek de afvoer rond 2050 af te nemen. “We gebruiken nu een meer geavanceerd gletsjermodel dat rekening houdt met de trage reactie van gletsjers op klimaatverandering”, aldus Walter Immerzeel (hydroloog en onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en ETH Zürich). “Maar de belangrijkste factor is dat uit eerder werk van onze groep en van anderen is gebleken dat de neerslag in de westelijke Himalaya veel sterker toeneemt met de hoogte dan voorheen gedacht. We hebben deze nieuwe inzichten nu in ons computermodel verwerkt.”

Literatuurverwijzing
W.W. Immerzeel, F. Pellicciotti en M.F.P. Bierkens, ‘Rising river flows throughout the twenty-first century in two Himalayan glacierized watersheds’, Nature Geoscience, 2013.