Het tij verandert

Landverzakking en zeespiegelstijging zorgen ervoor dat van de 33 grootste delta's wereldwijd er 24 aan het zinken zijn, en 85% heeft in de afgelopen jaren te maken gehad met ernstige overstromingen. In delen van Azië verlaten bewoners dorpen massaal, en trekken landinwaarts. Klimaatverandering zorgt voor een volgend risico.

Aan de Thaise kust zinkt de Boeddhistische tempel Wat Khun Samut langzaam onder het zeeniveau. Lokale werkers bouwen een stenen muur rondom de heilige plek, maar het is een race tegen de klok, en er is weinig geld. De abt van de tempel, Smonuk Attipanyo, is niet van plan zich over te geven. "Als ik stop met beschermen van de tempel en het verlaat, zal al het gedane werk voor niets zijn geweest", vertelt hij aan Al Jazeera. De lokale viskwekers zijn twee kilometer landinwaarts getrokken. Hun huizen zijn vernietigd. Elektriciteitspalen laten de plek van een overstroomde weg zien. Hier is kust-erosie een gevolg van klimaatverandering. De zee wordt ruiger, de golven worden hoger en veroorzaken ernstige overstromingen. Over de gehele 600 kilometer lange kustlijn van Thailand slokt de zee land op. Golfbrekers en palen zijn bedoeld om de sterke golven te verzwakken, maar ze houden het waarschijnlijk niet lang genoeg voor de lokale viskwekers. Zij vrezen opnieuw verder landinwaarts te moeten trekken.

Wilde garnalen

Inwoners van het Indonesische dorp Rejorsori kampen met dezelfde tegenslagen. De bodem waar ze op leven zinkt met ten minste 10 cm per jaar. Slechts één familie leeft nog in het overstroomde dorp, 15 kilometer van Semarang, de vijfde stad van het eiland Java. Ze vangen en verkopen wilde garnalen, die daar nu samenscholen sinds zout water een rivier dichtbij binnendrong.

  
160.000 vierkante kilometer weggezonken land

Een studie van de Universiteit van Colorado in Boulder, VS, wijst erop dat menselijke factoren delta's in Azië en op de Amerikaanse continenten significant laat zinken. Het probleem wordt volgens het onderzoek verergert doordat resevoirs, dammen en kunstmatige kanalen en dijken het sediment stroomopwaarts tegenhouden.

Uit het onderzoek bleek dat van de 33 grootste delta's wereldwijd er 24 aan het zinken zijn, en dat 85% in de afgelopen jaren te maken heeft gehad met ernstige overstromingen in de afgelopen jaren. Dat resulteerde in de wegzinking van ongeveer 160.000 vierkante kilometers land.

Sedimentering

De auteurs voorspellen dat mondiale overstromingen in deltagebieden met 50% kunnen toenemen in vergelijking met de verwachte zeespiegelstijging van ongeveer 50 cm aan het einde van de zee, uit het IPCC-rapport van 2007. De overstromingen zullen nog meer toenemen als sedimenten door onder andere resevoirs worden tegenhouden, en op die manier groei van delta's voorkomen.

Oplossingen voor het tegengaan van kust-erosie verschillen behoorlijk per regio. Dr. Jan Vermaat van het Interdisciplinaire Instituut voor Milieuvraagstukken van de VU: "In de delta's van de Yangtze-Kiang en Ganges-Brahmaputra moet er ruimte komen voor bouwtechnieken om overstromingen tegen te houden, alsook voor toevluchtsoorden en veilige, economische hotspots. Aan de andere kant: in delta's met een hoge bevolkingsdichtheid en een beperkte ruimte, zoals bij Chao Praya (Thailand), moeten adaptatiemaatregelen buiten het gebied worden gezocht. In delta's met een lage bevolkingsdichtheid, zoals de Lena, Yukon of Flu, kan de natuurlijke dynamiek van de delta de overhand krijgen."