Kwetsbaarheid buitendijkse gebieden

Bij extreme hoogwateromstandigheden kunnen woon- en werkgebieden buiten de dijk veiliger zijn dan binnendijkse gebieden, zeker op de lange termijn in het licht van klimaatverandering. Dat is een van de belangrijkste conclusies van een onderzoek van Rotterdam en het onderzoekprogramma Kennis voor Klimaat naar de kwetsbaarheid van buitendijkse gebieden voor overstromingen in de Rijnmond-Drechtsteden.

Langs de rivieren in de regio Rijnmond-Drechtsteden liggen grote oppervlakken stedelijk gebied en havengebieden die niet door rivierdijken worden beschermd. In deze buitendijkse gebieden wonen ruim 65.000 mensen. Ook het Rotterdamse Havengebied ligt buitendijks. Nu zijn deze buitendijkse gebieden relatief veilig vanwege de hoge ligging.

Bij een veranderend klimaat zal in extreme omstandigheden, bijvoorbeeld door hogere waterstanden, de kwetsbaarheid van het buitendijkse gebied toenemen.

In de haven blijkt de kwetsbaarheid vooral te liggen in de vitale infrastructuur voor elektriciteit, ICT en hoofdtransportroutes. Mochten zich extreme omstandigheden voordoen, dan is de stremming van goederen voelbaar tot ver buiten de regio.
In het stedelijk gebied neemt de optredende schade significant toe wanneer klimaatverandering fors doorzet. Deze schades ontstaan opmerkelijk genoeg vooral aan inboedel en bijna niet aan de gebouwen, omdat het instortingsgevaar beperkt is en het fundament blijft staan.

De bevindingen in het onderzoek leiden tot de conclusie dat door de relatief hoge ligging buitendijkse gebieden wel eens veel veiliger zouden kunnen zijn dan de poldergebieden achter de dijken. Overstroming van binnendijkse gebieden na een dijkdoorbraak gaat vaak gepaard met een grote verwoestende kracht. Dat is bij een buitendijks gebied niet aan de orde. De stroomsnelheden van het water in de overstroomde gebieden blijken namelijk relatief laag te zijn.

De onderzoeksresultaten bieden perspectief voor zowel de ontwikkeling van lokale als van regionale adaptatiestrategieën. Omdat overstromingen vrijwel onvermijdelijk zijn, pleiten de onderzoekers voor een waterveiligheidstrategie die zich niet alleen richt op het voorkomen van , maar ook rekening houdt met gecontroleerd toelaten van overstromingen.