Lastige keuzes in de Nijldelta

Aanpassen aan klimaatverandering vraagt om grote investeringen. Tegelijkertijd kampen veel landen met andere prangende kwesties: overbevolking, drinkwatertekort, voedselgebrek of droogte. Wat weegt zwaarder: de aanpak van huidige problemen of protectie voor de toekomst? In Egypte werkt het UNDP (United Nations Development Programme) aan een geïntegreerde aanpak voor het beheer van kustgebieden.

De kustlijn van de Nijldelta is 240 kilometer lang; Alexandrië is de meest westelijke stad, Port-Said de meest oostelijke. 50% van de bevolking woont in de delta; 40% van de Egyptische industrie is er gevestigd. Het gebied heeft unieke ecosystemen en het grootste deel van de vis- en landbouw productie komt uit de Nijldelta. Bovendien zijn er veel waardevolle historische plaatsen. Alexandrië trekt ieder jaar twee miljoen toeristen uit de hele wereld.

Druk op het watersysteem

Het is de afgelopen jaren minder gaan regenen in Egypte en de bevolking is in snel tempo gegroeid. Alleen al in Alexandrië wonen vijf miljoen mensen. In combinatie met de grote watervraag van de Egyptische landbouwsector heeft de Nijl moeite met het voldoen van de groeiende behoefte aan drinkwater. Het komt regelmatig voor dat de inwoners van Alexandrië zonder resultaat de kraan opendraaien. Om dat probleem op te lossen onttrekt de stad water aan Lake Mariut, maar dat heeft weer gevolgen voor de waterkwaliteit en de visstand.

Veel vissers zijn voor hun inkomen afhankelijk van Lake Mariut. Volgens Dr. Khaled Abu-Zeid, Regional Water Resources Program Manager bij het Centre for Environment and Development for the Arab Region and Europe (CEDARE), zorgt de situatie in Lake Mariut voor een dilemma bij decision makers: "Wat moeten we doen? De huidige problemen oplossen of werken aan bescherming voor de toekomst? Wat is zekerder? Het probleem van de vissers
of de stijging van zeespiegel over 100 jaar?"

Integrale oplossingen

Dr. Mohamed Bayoumi, environment specialist, sprak op de conferentie Deltas in Times of Climate Change namens het UNDP over Lake Burullus. Dit enorme brakwatermeer met een oppervlakte van 70.000 hectare ligt eveneens in de Nijldelta, ten oosten van Alexandrië. 50.000 vissers en hun gezinnen leven van de opbrengst van het meer, dat jaarlijks zon 50.000 ton vis levert. In Lake Burullus speelden vergelijkbare problemen als in Lake Maiut, maar die zijn grotendeels opgelost door een integrale aanpak met steun van UNDP. Bayoumi: "We hebben de key stakeholders samengebracht, om zodoende te kunnen werken aan integrale oplossingen. Alle denkbare partijen zijn bij de besprekingen betrokken, ook de vissers. Ondanks conflicting roles leidden de gesprekken tot concrete acties, aldus Bayoumi. De waterkwaliteit van het meer is verbeterd, onder meer door de opening naar de zee uit te baggeren en door hydraulische maatregelen in het meer zelf, waardoor het water beter kan circuleren".

Naast deze technische oplossingen, is ook gekozen voor een sociaal-economische aanpak, zegt Bayoumi. "Vissers zijn geschoold zodat ze een ander beroep konden kiezen, buiten de visserij. Zo willen we de druk op het meer verminderen. Ook is illegale visserij aangepakt en zijn er vrije viszones aangewezen."

Volgens dr. Bayoumi is een gecombineerde aanpak, met steun van alle betrokken partijen binnen én buiten de overheid, de oplossing voor de hele kustzone van de Nijl. Hij pleitte tijdens de conferentie voor het ontwikkelen van een kustmanagementplan voor de kust van de Nijldelta. Op die manier, meent hij, kunnen zowel actuele kwesties als toekomstige problemen door zeespiegelstijging, worden aangepakt.