Zee stijgt sneller dan gedacht

De zeespiegel stijgt sneller door de opwarming van de aarde dan eerder is aangenomen. Dat stelt de Arctische Raad in een nieuw rapport. Het rapport laat een verwachte stijging van de zeespiegel in 2100 zien van tussen 90 en 160 cm. Dat scenario is bijna drie keer hoger dan de verwachtingen van het IPCC uit 2007: tussen 18 en 59 cm in 2100.

Het smelten van Noordpool-ijs zou volgens het rapport de voornaamste bijdrage aan de stijging zijn. Het smelten van ijs van arctische gletsjers, ijskappen en de Groenlandse ijskappen zou voor meer dan 40% bijdragen aan de zeespiegelstijging.

Eerdere studies uit Science Magazine en Nature Geoscience concludeerden ook al dat de zeespiegel waarschijnlijk sneller zal stijgen dan de voorspellingen in het IPCC-rapport. Daarbij zou het gaan om een stijging tussen 80 en 200 cm in 2100. "Opwarmende gletsjers dragen op twee manieren bij aan zeespiegel-stijging. Ze voegen meer water toe als ze smelten, en als grote ijsmassa's afbreken van gletsjers. Dit laatste fenomeen is in de afgelopen jaren steeds vaker voorgekomen", schrijft Richard Kerr, Science Magazine. Die dynamiek van ijsstromen (afsmelten van grote ijsmassa's) heeft het IPCC niet in de berekening van zeespiegelstijging meegenomen.

"Het is zorgwekkend dat het laatste wetenschappelijk onderzoek hogere zeeniveaus verwacht dan voorheen", vertelt Connie Hedegaard, EU klimaatcommissaris, aan Reuters. "Dit onderzoek is opnieuw een herinnering aan de noodzaak om klimaatverandering aan te pakken, al is de urgentie lang niet altijd aanwezig in het publieke debat of bij de stappen van internationale onderhandelingen."

Gevolgen wereldwijd

Een stijging van de zeespiegel tussen 90 en 160 cm zou ernstige gevolgen hebben. De kusten van Bangladesh tot aan Florida, laaggelegen Pacifische eilanden als Tuvalu en de Malediven, deltagebieden zoals de Mekong Delta in Vietnam en de Nijldelta in Egypte, en steden van Londen tot aan Shanghai zouden in gevaar komen. Ook kosten van bijvoorbeeld tsunamipreventie in Japan zullen gaan stijgen. Wereldwijd wonen 150 miljoen mensen in gebieden onder de één meter boven de zeespiegel.

Zeespiegelstijging in Nederland

In het adviesrapport uit 2008 gaat de Deltacommissie uit van een zeespiegelstijging van 65 tot 130 cm voor Nederland en 55 tot 110 cm gemiddeld wereldwijd. Die verwachtingen waren gebaseerd op de KNMI-scenario's uit 2006, het IPCC-rapport uit 2007 en aanvullend onderzoek. Daarmee is de stijging "mogelijk groter dan verwacht", en wordt de situatie "urgent", volgens de commissie. Rondom de publicatie van het rapport van de Deltacommissie was er ophef: het scenario zou te hoog zijn ingeschat, met een maximale bovengrens. De verwachtingen van de Deltacommissie liggen in lijn met het rapport van de Arctische Raad. Net als bij het onderzoek van de Arctische Raad heeft de Deltacommissie gevolgen van de dynamiek van ijsstroming meegenomen.