Geiten en ezels verwoestend voor natuur Bonaire

Ze grazen alles weg wat los en vast zit. Hoog tijd om voor eens en altijd een oplossing te vinden voor de vrij rondlopende en grazende geiten en ezels op Bonaire. Donkey Sanctuary en het bestuur van Bonaire werken aan een overeenkomst.

Alle ezels achter het hek. Dat is de intentie van de overeenkomst die het Openbaar Lichaam Bonaire (OLB) en Donkey Sanctuary Bonaire (DSB) willen sluiten. De onderhandelingen zijn op dit moment in een afrondende fase. De overeenkomst houdt in dat ezelinnen worden opgevangen in het Donkey Sanctuary, het ezelasiel dat al jaren zieke, gewonde en verweesde ezels opvangt (zie kader). De mannetjes worden gecastreerd en vervolgens weer losgelaten: verwilderde, agressieve mannetjes zijn niet te handhaven in gevangenschap. Het plan om alle ezels te vangen, behandelen en op te vangen kost zo’n $ 80.000 (zo’n € 62.000). Schattingen van het aantal ezels lopen uiteen: van 200 tot 1000 dieren.

Hoewel de Nederlandse overheid de overeenkomst toejuicht, zijn er nog wat punten die aandacht verdienen. De ezels in het asiel zorgen op die plek voor hoge concentraties nitraat, uit de urine van de dieren, die via de poreuze bodem in zee terecht komt en de koralen aantast. Ook zullen de mannetjesezel los blijven rondlopen: volgens Donkey Sanctuary zal het dan om 75 loslopende ezels gaan. Ezels kunnen 35 jaar oud worden.

Het opvangen van de dieren in het ezelasiel is al langer onderwerp van gesprek. Het vergt veel voorbereiding om de nog loslopende ezels onder te brengen en medisch te behandelen. Voorwaarde was en is dat de overheid financieel bijdraagt aan het castreren van de mannetjesezels, en het verzorgen van veulens en zwangere ezelinnen. Die obstakels lijken nu alsnog uit de weg geholpen. De onderhandelingen over de overeenkomst vinden op dit moment plaats. Het is nog niet duidelijk wanneer het vangen en behandelen van de ezels precies zal beginnen.

Ezels achter het hek: miljoenen winst voor economie en ecologie

De grazende geiten en ezels zorgen direct en indirect voor behoorlijke schade aan de Bonairiaanse natuur. Geiten en ezels die het land kaal vreten, zorgen voor erosie: er zijn geen planten meer die bij neerslag het water met hun wortels vasthouden; de regen stroomt met de bodem de zee in, en deze modder zorgt in zee voor aantasting van het koraal. En dat leidt tot minder duiktoerisme. Schade aan de natuur betekent dus schade voor de economie van Bonaire. Eind 2012 toonde de TEEB Bonaire studie aan dat de natuur op Bonaire $ 105 miljoen waard is. Daarbij toonden de onderzoekers van de studie ook aan dat de natuurwinst rond de $ 20 miljoen is als het vee niet meer vrij rondloopt en graast.

Een van de oplossingen om het rondzwerven van het vee te voorkomen, is zorgen dat ze een vaste drinkplaats hebben. Een afvalwaterzuiveringsinstallatie kan voorzien in schoon drinkwater voor de dieren. En het dient als irrigatie voor gewassen, waarmee de eigenaren ze op 1 plek kunnen voeren. De erosie vermindert, koraal is beschermd en de dieren hoeven hun kostje niet meer zelf bij elkaar te scharrelen.

De ezel en het klimaat

Het lijkt vergezocht om onschuldig ogende ezels te koppelen aan klimaatverandering. En toch hebben ze wel degelijk met elkaar te maken. Sinds 2002 is het warmer en droger geworden op Bonaire. Het aantal stormen en de hevigheid daarvan zal naar verwachting twee keer zo groot worden. Als vee vrij blijft rond grazen, spoelt door de hevigere stormen nog meer vruchtbare bodem de zee in. Hoewel Bonaire misschien niet veel kan doen aan de oorzaken van klimaatverandering, kan het wel zorgen dat het eiland is opgewassen tegen de gevolgen daarvan. Een halt toeroepen aan het grazend vee betekent dat het eiland weer groener wordt. Meer groen betekent meer koelte. Bomen krijgen kans te groeien, grondwater wordt beter vast gehouden, erosie vermindert. En mangrovebossen, een natuurlijke bescherming tegen de oprukkende zee, worden niet langer kaalgevreten.