Wat is de natuur op Statia en Saba waard?

De economische waarde van de natuur op St. Eustatius en Saba is het onderwerp van twee nieuwe studies binnen TEEB NL (The Economics of Ecosystems and Biodiversity The Netherlands). Hierbij gaat het om hoe mensen de natuur gebruiken en hoe de natuur voor opbrengsten zorgt. Een consortium van adviesbureau WKICS op Bonaire, de Vrije Universiteit Amsterdam en Imares, het mariene onderzoeksinstituut van de Wageningen Universiteit, voert de onderzoeken uit in opdracht van het ministerie van Economische Zaken.

De studies volgen op de succesvolle TEEB-studie over Bonaire vorig jaar. Daaruit bleek dat de natuur op Bonaire meer dan 100 miljoen dollar per jaar waard is. Het gaat om bijvoorbeeld opbrengsten uit visserij, maar ook om de bescherming van de kust door koralen. Met de nieuwe studies gaat het consortium ook het sociaal-economisch belang van de natuur op de andere twee Nederlands Caribische eilanden onderzoeken.

Eerder heeft een Amerikaanse onderzoeker berekend dat het rif rond Statia, los van de onschatbare natuurlijke waarde, een economisch prijskaartje heeft van tussen de acht en twaalf miljoen dollar. Dat was bepaald op basis van gesprekken met hotel- en winkeleigenaren en lokale vissers. Voor de nieuwe TEEB-studies betrekt het consortium, net als bij het onderzoek op Bonaire, de inwoners van de eilanden bij de waardebepaling. Onder andere enquêtes geven inzicht in de waardering van de natuur door inwoners en toeristen.

"In de enquêtes kijken we naar producten en diensten die mensen van de natuur gebruiken en proberen die door middel van de enquête te kwantificeren. Daar gaat het bijvoorbeeld om welk percentage van de toeristen gaat duiken, hoeveel ze daarvoor betalen en welke plekken ze bezoeken. Ook laten we mensen kiezen tussen verschillende scenario’s, om zo de bereidheid om te betalen voor natuurbescherming te berekenen," vertelt Stijn Schep, van WKICS op Bonaire. "Verder onderzoeken we uitgebreid wat er allemaal aan bestaande informatie beschikbaar is, die we voor het onderzoek kunnen gebruiken. Vooral ecologische data om economische waarden heen is van belang voor het bepalen van de waarde van de natuur en ontwikkeling van die waarde."

Erkenning belang van natuur voor welvaart eilanden

Als aftrap van de studies vond op elk van de eilanden een seminar met belanghebbenden plaats. Daarbij ging het onder andere om het belang van economische waardering van de natuur, de toegevoegde waarde van het onderzoek en de toepassing ervan op de eilanden. Er waren onder meer lokale ondernemers en afgevaardigden van het lokale en nationale bestuur van de eilanden, STENAPA (St. Eustatius National Parks), Saba Conservation Foundation, SECAR (St. Eustatius Center for Archaeological Research) en toeristenbureaus aanwezig. Zowel gedeputeerde Tearr van St. Eustatius als gezaghebber Johnson van Saba benadrukte in hun speeches het belang van de natuur voor de welvaart van de eilanden.

Rijke natuur op Statia en Saba

De natuur op Statia en Saba is uniek; de eilanden herbergen elk bijzondere en zeldzame planten- en diersoorten. Op St. Eustatius komt de Statia Morning Glory voor, een plant die alleen op dit eiland groeit. Op Saba leeft een zeldzame fruitvleermuis. Iets uit de kust bij Saba ligt de Sababank: een van de grootste onderwateratollen in zijn soort wereldwijd. Het is een koraalrijk gebied en kraamkamer voor vele vissensoorten, waaronder waarschijnlijk de walvis. Op Statia ligt de Turtle Bay, een beschermde strandstrook waar zeeschildpadden nestelen.

Toch staat de natuur er onder druk. De invasieve plant Coralita, een allesverstikkende plant uit Mexico en Midden-Amerika, bedreigt de inheemse planten op beide eilanden. In de wateren rondom Saba en Statia leeft de Lion Fish, ook wel koraalduivel. Deze soort vormt een ramp voor de vissen en hoogstwaarschijnlijk daarmee ook voor de visserij: de koraalduivel heeft geen natuurlijke vijanden en is niet kieskeurig als het om voedsel gaat. Het enige dat helpt, is zoveel mogelijk van deze vis vangen. Ook vrij rondlopend, grazend vee en onbeheerd en ongescheiden afval bedreigt de natuurlijke rijkdom op Statia en Saba.

Stijn Schep: "Een gezonde natuur en goed beheer van archeologisch erfgoed ondersteunt een duurzame, economische ontwikkeling op de eilanden. Het verhoogt ook het welzijn van de inwoners. Inzicht in het verband tussen een gezonde natuur en bevolkingswelzijn helpt lokale en nationale overheden bij het maken van beleid. Dat kan leiden tot duurzame economische én ecologische ontwikkelingen op de eilanden."