Geld verdienen op een sociale én groene manier

Is het mogelijk om met duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen economische groei te realiseren en banen te creëren? Dat is de vraag die centraal staat tijdens de zesde sessie van de Floriade Dialogue. Het project Mali Bio- carburant is een voorbeeld van een nieuwe manier van energieproductie, een manier die kansen voor economieën en bedrijven creëert.

De sceptici stonden klaar met lastige vragen over het duurzame energieproject Mali Biocarburant van landbouweconoom Hugo Verkuijl. Het idee: in het Afrikaanse Mali een fabriek beginnen voor de productie van biodiesel op basis van jatrophanoten.

Voedsel versus energie

De kritiek bij het telen van gewassen voor brandstof gaat vaak over het verdwijnen van landbouwgrond voor voedsel. Niet zelden kopen energiemaatschappijen duizenden hectares land op en wijken lokale boeren voor efficiënte monoculturen van suikerriet of palmen voor palmolie. Zoniet bij het project Mali Biocarburant. Verkuijl: "De boeren planten met onze ondersteuning een aantal bomen tussen en rond de voedsel-gewassen op hun eigen grond. We willen juist de voedselproductie stimuleren. De bladeren van de bomen vangen heftige regenbuien op, voorkomen erosie en laten het water beter gedoseerd in de bodem stromen. Bovendien vormen de bladeren een laag biomassa waardoor de bodem verbetert met waardevolle mineralen."

Valt er wat mee te verdienen?

In Mali en inmiddels ook in Burkina Faso werken nu in totaal 8000 kleinschalige boeren met Mali Biocarburant. Het bedrijf koopt de opbrengst van de bomen ongelimiteerd op, wat zon 150 euro per jaar aan extra inkomsten per boer oplevert. Daarin schuilt het gevaar dat de boeren hun hele land vol gaan zetten met bomen omdat dit een zekere bron van inkomsten is. Verkuijl: "Ik verwacht dat boeren blijven inzetten op meerdere producten. Uien leveren bijvoorbeeld meer op dan de noten. De boeren zijn bovendien ook ondernemers die doen aan risicospreiding."
 

De verzekerde afname is niet de enige manier waarop de boeren profiteren. "We willen dat de boeren zich verbonden voelen aan het bedrijf", zegt Verkuijl. "We hebben daarom een unie opgezet waarin de deelnemende boeren verenigd zijn. Door de boeren mede-eigenaar te maken, hebben zij zelf een belang bij een groeiend, winstgevend bedrijf."

Klimaat

De instantie Carbon Fix heeft de methode van Mali Biocarburant, waarbij kleine boeren met de aanplant van jatrophabomen CO2 vastleggen, goedgekeurd. Dit geeft de boeren carboncredits in handen die zij kunnen verkopen. Dat levert per hectare ongeveer 225 euro aan extra inkomsten per jaar per boer op. De aanplant van de bomen is lange tijd gefinancierd door autofabrikant Kia Europe in samenwerking met Trees for All. Op die manier kon de autofabrikant het teveel aan CO2-uitstoot afkopen en vorm geven aan haar duurzaamheidsbeleid.

Verkuijl: "Bovendien levert biodiesel 73% minder CO2-uitstoot dan gewone brandstof. Het biogas dat een bijproduct is, gebruiken we voor de opwekking van elektriciteit. De fabriek wordt ook gelinkt aan een transformator die aan het energienet van het dorp levert. Uiteindelijk blijft bij de productie van biobrandstof een zeer rijke meststof over die de boeren gebruiken voor het bemesten van voedselgewassen op hun land."