Londen heeft last van het 'Urban heat island effect'

Londen is op het gebied van airconditioning een stap verder dan Rotterdam. Door het enorme oppervlak aan bebouwing heeft de Britse hoofdstad ook meer last van het 'urban heat island effect' dat de temperatuur opdrijft. Gebouwen en asfalt warmen daarbij de stad overdag extra snel op en houden de hitte langer vast, zodat het 's avonds amper afkoelt.

Door Jaco Boer

Dit artikel is deel 3 van het artikel "Europese steden tonen ambitie in klimaataanpassing". De andere delen gaan over Kopenhagen, Rotterdam en Barcelona. Het artikel verscheen eerder in het Engels in het nummer 'Climate adaptation in Europe' in december 2009, jaargang 5 nummer 3. Dit nummer kunt u nabestellen

Om oververhitting van de hoofdstad tegen te gaan, wil het stadsbestuur in de binnenstad twee miljoen bomen planten en 'pocket parks' aanleggen. De hoeveelheid groen zal daardoor in de komende twintig jaar met 5% groeien. "Voor 2050 streven we zelfs naar een toename met ruim 33%", vertelt strategisch manager Climate Change Adaptation & Water Alex Nickson.

Londen verwacht niet alleen hetere, maar ook drogere zomers. Op dit moment is de hoeveelheid water waarover iedere bewoner kan beschikken, al veel kleiner dan in veel Mediterrane landen. In de komende jaren zal de stad nog zuiniger moeten omspringen met zijn watervoorraad. De stad wil ook dat nieuwe huizen zo waterzuinig worden, dat het totale verbruik in de stad ondanks een groeiende bevolking niet verder stijgt en in de toekomst zelfs daalt.

Theems barrier Londen

Betonnen rivier

Naast hittegolven en langere perioden van droogte moet Londen zich ook wapenen tegen een grotere kans op overstromingen. Net als Rotterdam is de stad dankzij een stevige stormvloedkering de Thames Barrier voorlopig goed beveiligd tegen de gevolgen van zeespiegelstijging. Maar door de zijstromen van de Thames houdt ze toch kans op natte voeten. "Zeventig procent van onze rivieren loopt door een betonbedding, waardoor overtollig water niet op een natuurlijke manier kan worden opgenomen." De stad wil daarom proberen om op een aantal plekken afspraken te maken over het opvangen van water bij forse regenbuien.

Stevig prijskaartje

Aan alle maatregelen hangt wel een stevig prijskaartje. Al zijn er ook voorzieningen die tegen kleine additionele kosten mee kunnen worden genomen in al geplande renovaties. Verder kan een deel van de kosten wellicht betaald worden door partijen die ervan profiteren. "Als wij groene daken aanleggen, hoeven waterbedrijven minder te investeren in een uitbreiding van hun rioolsysteem", aldus Nickson. Wat er dan nog aan noodzakelijke investeringen overblijft, zal uit nationale belastingsopbrengsten betaald moeten worden. "Je moet niet vergeten dat een groot deel van het bruto binnenlands product van Engeland in Londen wordt verdiend."

Het zal niettemin veel inspanning vragen om burgers en bestuurders van de miljardeninvesteringen te overtuigen. Maatregelen die de leefkwaliteit in de stad zichtbaar verbeteren zoals de aanplant van bomen, verkopen zichzelf. Maar het wordt volgens Nickson nog een hele klus om mensen echt bewust te maken van de problemen die hen staan te wachten. "We kunnen de infrastructuur wel klimaatbestendig maken, maar bewoners van Londen moeten zich de bedreigingen ook eigen maken. In San Francisco weet iedereen dat er een grote aardbeving aan kan komen. Gebouwen zijn erop aangepast en inwoners weten wat ze moeten doen als ze aardschokken voelen. De stad is op de problemen voorbereid. Die cultuuromslag moet bij ons nog worden gemaakt."

Eten uit je stadstuin

Zelf je voedsel verbouwen is leuk, goedkoop en beter voor het klimaat. Groente en fruit hoeven namelijk niet meer uit verre oorden te worden ingevlogen. Stenige kanaaloevers, daken en balkons worden bovendien omgetoverd in groene oasen. Voor Londen was dat voldoende aanleiding om sinds vorig jaar de zelfbouw van voedsel te steunen. Concreet wil de burgemeester met het programma Capital Growth in 2012 er 2.012 nieuwe voedseltuinen bij hebben gekregen. Vrijwilligers en schoolkinderen uit de buurt legden in het Potters' Field park naast het stadhuis ook een eigen voedseltuin aan. Groente- en fruitafval uit het stadhuis wordt er hergebruikt als compost.

12 december 2009